دلشوره بعد از زایمان طبیعی؛ راه درمان اضطراب و افسردگی پس از زایمان
احتمال اینکه اکثرا مادران پس از زایمان طبیعی دچار افسردگی، اضطراب و دلشوره شوند یک امر کاملاً طبیعی است و جای هیچ نگرانی ندارد. چون به زودی قرار است این احساسات برطرف شود. طبیعی است وقتی که قرار است روند زندگیتان را با فرد دیگری که پا به دنیای زندگیتان گذاشته است تغییر دهید، دچار دلشوره شوید.
دلشوره پس از زایمان
اگر پس از زایمان دچار یک نوع افسردگی خفیف که ما به آن گرفتگی خلق می گوییم شدید، اصلاً نگران نباشید زیرا این احساستان طی یک تا چند هفته پس از زایمان ادامه دارد و برطرف خواهد شد. ولی هیچگاه بیش از دو هفته طول نمی کشد.
ممکن است زیاد دلتان بگیرد، همش آشفته باشید، زودرنج شوید، اضطراب دائمی وجودتان را فرا گرفته باشد و حتی نتوانید به درستی بخوابید و مدام به قول معروف اشکتان دم مشکتان باشد.
اکثر مادرانی که دچار افسردگی پس از زایمان می شود با استراحت کردن و زمانی که متوجه می شوند کسانی هستند که در نگهداری و مراقبت از نوزاد به آنها کمک کند، به مرور دارای احساس بهتری خواهند شد.
افسردگی پس از زایمان
اگر ناراحتی و تنگی خلق پس از حدود دو هفته برطرف نشود، ممکن است علت آن افسردگی بعد از زایمان باشد. 10 تا 20 درصد مادران پس از زایمان، دچار افسردگی می شوند که ممکن است تا یک سال به طول بیانجامد.
در رابطه با علت این اختلال، هنوز کارشناسان به یک نظریه قطعی نرسیده اند، اما معتقدند عوامل هورمونی، بیوشیمیایی، محیطی، روانشناسی و ژنتیک در ایجاد آن دخالت دارند.
افت سطح هورمون ها بلافاصله پس از زایمان نیز ممکن است تا حدی بر این امر مۆثر باشد.
مراقبت از نوزاد در عین حال که موجب خرسندی است، ممکن است فشار زیادی بر مادر، بخصوص آنهایی که برای اولین بار بچه دار شده اند، وارد بیاورد.
علل افسردگی پس از زایمان
- سابقه ابتلا به افسردگی یا سایر اختلالات روانی در خود فرد یا افراد خانواده و یا بروز حملات اضطراب در دوران بارداری
- بارداری بدون برنامه ریزی قبلی
- عدم حمایت همسر
- وجود مشکلات زناشویی
- وجود مشکلات مالی
- بروز تغییرات جدی در زندگی، همزمان با تولد نوزاد مثل نقل مکان یا از دست دادن شغل
- سابقه وجود سندرم پیش از قاعدگی شدید
- وجود عوارض زایمان
- سابقه مشکلات شدید در کودکی، نظیر از هم پاشیدگی خانواده
با وجود تمام علل هایی که ذکر کردیم، باز هم ممکن است که اینها باعث بروز افسردگی پس از زایمان در شما نشوند. بسیاری از خانم ها که دارای چندین عامل خطرزا هستند هرگز دچار افسردگی نمی شوند و بالعکس افرادی نیز با یک یا دو عامل خطرزا و یا حتی بدون هیچ گونه عامل خطرزا به افسردگی شدید مبتلا می شوند.
تشخیص افسردگی پس از زایمان
تشخیص افسردگی کار شما نیست. اینکه شما متوجه علائمی شوید معقول است اما نتیجه نهایی تشخیص با پزشکتان می باشد. شما ممکن است دچار علائمی شوید که صرف داشتن آن علایم به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- تغییر اشتها
- بی خوابی
- اضطراب
- تمایل به گریه یا اندوه شدید که تمام روز ادامه داشته باشد
- کاهش علاقه نسبت به انجام بسیاری از فعالیت ها
- اشکال در تمرکز حواس
- اختلالات خلق و تحریک پذیری
- احساس گناه شدید
- حملات پانیک (علائم آن عبارتند از افزایش ضربان قلب، سرگیجه، منگی، احساس وقوع یک اتفاق ناگوار)
- افکار خودکشی
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
مهم است که تفاوت بین تغییرات طبیعی روحی به دنبال تولد نوزاد را با حالاتی که نیاز به درمان دارد، بدانید. تنها احساس شما نیست که نشان می دهد مشکلی وجود دارد، بلکه شدت و تعداد دفعات آن احساس و مدتی که طول می کشد بسیار حائز اهمیت است.
به عبارت دیگر بسیاری از مادران در طول ماه های اول پس از تولد نوزاد، احساس اندوه و اضطراب دارند. ولی اگر شما تمام روز در حال گریه کردن هستید و این حالت چند روز متوالی طول می کشد و نیز دچار حملات پانیک می شوید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
درمان افسردگی پس از زایمان
- ورزش کنید: ورزش با حرکات آهسته انجام دهید و از انجام فعالیت های شدید دوری کنید، زیرا افزایش سریع ضربان قلب، خود موجب بروز اضطراب می شود. دقت داشته باشید ورزش هایی را انجام دهید که مناسب بعد زایمان باشد.
- با همسرتان صحبت کنید: سعی کنید با همسر و یا دیگر عزیزانتان گفتگو کنید و از آنها در زمانی که احساس اضطراب به شما دست می دهد، بخواهید بیشتر حواسشان به شما باشد و برای بدست آوردن آرامش به شما کمک کنند.
- مناسبت ترین رژیم غذایی را انتخاب کنید: در رژیم غذایی خود از غذاهای مغذی استفاده کنید. همچنین وعده های غذایی خود را بدون حذف کردن و سر موقع میل نمایید. کاهش قند خون نیز موجب سرگیجه و نیز دلشوره بعد از زایمان می شود.
- حذف کافئین: تا آنجا که می توانید از کافئین دوری کنید. زیرا حتی مقدار کمی کافئین موجود در قهوه، کولا و شکلات هم می تواند باعث تشدید در اضطراب شود. لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد کافئین در بارداری و بعد از زایمان خطرانی را برای مادر به همراه دارد.
- دوری از الکل: اگر چه الکل در ابتدا می تواند شخص را آرام کند، ولی در ادامه موجب بروز احساس بدتری می شود و همچنین الکل افسردگی می آورد. ضمن اینکه نوشیدن الکل اثر داروها را در بدن خنثی می کند. مصرف الکل همچنین ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع و سرگیجه بعد از زایمان شود.
- ریلکسیشن: تمرینات مربوط به ریلکسیشن را انجام دهید. عده ای از افراد زمانیکه بر روی چگونگی احساس بدن خود تمرکز می کنند و یا بیش از اندازه بر روی آرامش خود تمرکز دارند، امکان دارد اضطراب آنها افزایش یابد. بنابراین اگر با این روش آرام نمی شوید، توصیه می کنیم راه دیگری برای آرامش خود پیدا کنید.
- خوابتان را به حد کافی برسانید: وجود اختلالات خواب در بارداری و پس از زایمان باعث ایجاد دلشوره و نگرانی می شود. سعی کنید زمان کافی برای خواب در نظر بگیرید و از این طریق از بروز دلشوره های بی دلیل خودداری نمایید.
- زمانی را برای تفریح و سرگرمی اختصاص دهید: هنگامی که علائم اضطراب به سراغ شما می آید، تمرکز بر روی آنها موجب می شود بر شدت اضطراب افزوده شود. بنابراین به منظور کاهش دلشوره بعد از زایمان به جای تمرکز کردن بر روی اضطراب خود، توجه خود را به کارهای دیگری معطوف کنید. به عنوان مثال پیاده روی کردن، تماس تلفنی با دوستان و یا کسانی که دوستشان دارید و همچنین تماشای برنامه های تلویزیونی خنده دار، باعث می شود تا حدی بر اضطرابتان غلبه کنید.
همچنین بخوانید:
زگیل تناسلی در خانم ها و راه درمان آن