شرایط اهدای خون؛ چه کسانی نمی توانند خون اهدا کنند؟

بی شک با اهدای خون، نه تنها جان افرادی را نجات خواهید داد بلکه برای سلامت جسم و بدن خودتان نیز مفید می باشد. اهدای خون یعنی اهدای زندگی، اهدای حیات.

شرایط اهدای خون، چه کسانی نمی توانند خون اهدا کنند؟

شرایط اهدای خون

اگر افرادی باشند که قصد اهدای خون دارند، بایدبه پایگاه های سلامت و انتقال خون مراجعه کنند و با توجه به یک سری شرایط و طی کردن مراحلی به انجام اهدا و انتقال خون بپردازند.

زمانی که می گویند اهدای خون، به این منزله است که خون سالم اهدا شود و دوم آنکه فردی که خون اهدا می کند صدمه ای به سلامتی اش وارد نشود. پس این به آن معنی می باشد که پذیرش شخص اهداکننده باید دارای شرایط لازم و مطابق با استانداردهای ملی سازمان انتقال خون ایران به منظور تأمین خون سالم جهت جلوگیری از بروز عوارض انتقال خون و نیز بیماری های منتقله از طریق خون به گیرندگان و نیز اطمینان از این موضوع که اهدای خون برای اهدا کننده ضرری نداشته باشد، است. به همین دلیل می باشد که هر کدام از مراکز انتقال خون برای اهدای خون یک سری شرایط و ضوابطی را در نظر گرفته اند.

اینکه فرد اهداکننده در چه نوع شرایط و وضعیت جسمانی و روانی باشد بسیار اهمیت دارد. پس شرایط خوب و وضعیت سلامت جسمانی و روانی اهداکننده اولویت دارد. حتی از نظر روحی نیز فرد اهداکننده باید آمادگی لازم را داشته باشد.

پزشک مركز خون گيري، پيش از اهدای خون، داوطلبان را بررسی و معاینه می کند. اين بررسی شامل مصاحبه پزشکی در باره سوابق سلامتي، رفتارهای فردی و انجام يک معاينه مختصر می باشد. در صورتی که فرد داوطلب اهدای خون، تمامی شرايط لازم برای اهدای خون را داشته باشد مي تواند خون اهدا كند. لازم به ذكر است سهم مهمي از تضمين سلامت خون بستگي به دقت و صداقت داوطلبان اهداي خون در پاسخ گويي به سؤالات پزشك در حين مصاحبه و معاينه دارد. البته براي حفظ سلامت خون، با توجه به سوابق پزشكي، مسئوليت پذيرش و يا عدم پذيرش داوطلب به عهده پزشك مركز خون گيري مي باشد.

شرایط اهدای خون، چه کسانی نمی توانند خون اهدا کنند؟

شرایط اصلی اهداکننده خون

  1. اولین گزینه سن اهداکننده را در نظر می گیریم که حداقل باید 18 سال تمام داشته باشد و حداکثر 60 سال تمام داشته باشد. اگر فرد 60 ساله خون اهدا نمود در دفعات بعد می تواند حداکثر سنش 65 سال باشد. نکته قابل توجه این است که در اهدا كنندگان مستمر بالاي 65 سال تنها در صورت داشتن مجوز از مدير پزشكي پايگاه خونگيري به عمل آید.
  2. وزنشان کمتر ازا 50 کیلوگرم نباشد. یعنی فقط افراد 50 کلیوگرم به بالا می توانند اهدای خون نمایند.
  3. دما و درجه حرارت بدن بیشتر از 37/5 درجه سانتیگراد نباشد.
  4. تعداد نبض بین 50 تا 100 ضربه در دقیقه باشد. پزشکی که در مرکز اهدای خون حضور دارد به مدت زمان 15 ثانیه نبض اهداکننده را می گیرد. حالا یک استثنا وجود دارد که اگر اهدا كنندگاني كه تعداد نبض كمتر از 50 عدد در دقيقه دارند‏ تنها در صورتي پذيرفته مي شوند كه ورزشكار حرفه اي يا قهرماني باشند.
  5. شخص اهدا کننده باید فشار خون بین 90 تا 180 میلی متر جیوه داشته باشد. یعنی ( سيستوليك) باید مابین 90-180 ميلي متر جيوه و فشار خون كمينه (دياستوليك) بايد مابین 50- 100 ميلي متر جيوه باشد. فشار خون بيشينه نبايد بيشتر از 180 ميليمتر جيوه و فشار خون كمينه نبايد بيشتر از 100 ميليمتر جيوه باشد. اهدا كنندگاني كه فشار خون بيشينه بيش از 180 ميلي متر جيوه و فشار خون كمينه بيش از 100 ميلي متر جيوه دارند‏ فقط پس از ارزيابي پزشك مركز اهدای خون، پذيرفته مي شوند.
  6. فاصله تعداد دفعات اهدای خون بصورت کامل باید 8 هفته یعنی 56 روز باشد. اما از شروط اهدا این است که تعداد دفعات اهدای خون در طی یکسال از 3 بار برای بانوان و 4 بار برای آقایان بیشتر نشود. آقایان می توانند با فاصله زمانی 3 ماهه و بانوان با فاصله زمانی 4 ماهه خون اهدا نمایند.
  7. اهداکنندگانی که دارو مصرف می کنند باید از نظر مناسب بودن برای اهدای خون باید ارزیابی شوند.
  8. ميزان هموگلوبين قابل قبول، حداقل 5/12 گرم در دسي ليتر و هماتوكريت 38 % مي باشد.

اگر این موارد را دارا هستید حتماً اطلاع دهید

  • سابقه تزريق خون و فرآورده هاي خوني در يك سال اخير
  • مصرف دارو
  • ديابت
  • آلرژي هاي مهم مانند آسم و تب يونجه
  • فشار خون بالا
  • بيماري هاي قلبي، ريوي، كليوي و كبدي
  • مسافرت به مناطق مالاريا خيز در يك سال اخير
  • ابتلا به اختلالات انعقادي
  • ابتلا به بيماري هاي اعصاب و روان
  • سابقه سقط جنين
  • ابتلا به بيماري هاي عفوني مانند سرما خوردگي، سرخك، آنفولانزا، سل، تب مالت و مانند اين ها
  • ابتلا به بيماري هاي پوستي
  • سابقه رفتارهاي پر خطر مانند تماس جنسي مشكوك
  • ابتلا به بيماري هاي بدخيم
  • ابتلا به كم خوني
  • سابقه غش، صرع و تشنج
  • سابقه اعمال جراحي
  • سابقه خال كوبي و حجامت، تاتو و يا چاقو خوردگي
  • سابقه زردي يا يرقان در خود يا خانواده
  • سابقه اعتياد به مواد مخدر تزريقي

شرایط اهدای خون، چه کسانی نمی توانند خون اهدا کنند؟

مراحل اهدای خون

  1. ثبت نام: شامل ثبت مشخصات فردي شما نظير نام , سن, مليت, آدرس و …
  2. غربالگري پزشكي: شامل مصاحبه پزشك و انجام معاينات ساده (اندازه گيري وزن, فشار خون, نبض و درجه حرارت بدن) با هدف تاييد صلاحيت پزشكي شما براي اهداي خون.
    دراينجا پرسش هايي از طرف پزشك, در مورد تاريخچه سلامتي و بيماري هاي قبلي شما مطرح مي شود كه پاسخگويي دقيق و صحيح به اين سئوالات, منجر به ارتقاي سلامت خون هاي اهدايي و حفظ سلامت خود شما , در حين اهداي خون خواهد گرديد.
  3. آزمايشات كم خوني و غلظت خون: با نظر پزشك مستقر در واحد اهداي خون, آزمايشات ساده اي براي اندازه گيري هموگلوبين خون شما و همچنين غلظت آن انجام مي گيرد.
  4. خودحذفي: در اين مرحله شما از طريق مطالعه جزوات ويژه خود حذفي وراهنمايي هاي پزشك معاينه,از مواردي كه سلامت خون و فرآورده هاي خوني را به خطر مي اندازد مطلع خواهيد شد تا در صورت هرگونه شكي در مورد سلامت خونتان,از اهداي خون انصراف نماييد.
  5. خونگيري: شامل استريل كردن ناحيه چين آرنج مي باشد. كل مرحله خونگيري از زمان خوابيدن شما روي تخت تا خارج كردن سوزن خونگيري , حدود 10 تا 20 دقيقه طول مي كشد.
  6. نيرو بخشي: شامل دقايقي استراحت همراه با مراقبت كادر پزشكي ازشما و پذيرايي مختصر با آب ميوه و شيريني است.

شرایط اهدای خون، چه کسانی نمی توانند خون اهدا کنند؟

چه کسانی نباید خون اهدا کنند؟

اگر به هر کدام از مواردی که در زیر اشاره شده است مبتلا هستید از اهدای خون صرفنظر کنید.

  • اگر مبتلا به بیماری ایدز بوده و یا آزمایش های مربوط به اين بيماري در شما مثبت می باشد.
  • اگر داراي سابقه بيماری هايی مانند: بيماري های قلبی و عروقی، بيماري های ريوی شديد مانند آسم، سکته مغزی، تشنج، ديابت قندی وابسته به انسولين هستيد.
  • اگر حتی برای یک بار به خود مواد مخدر تزریق کرده اید.
  • اگر قصد شما برای اهدا خون انجام آزمایش های مربوط به بيماري هاي ايدز، هپاتیت بي، هپاتيت سي و یا سایر آزمایش ها به دلیل احساس بیماری می باشد. آزمایش های مربوط به بیماری ایدز در مراكز تعيين شده به صورت رایگان در اختیار شما می باشد.
  • اگر سابقه ابتلا به بيماری های عفونی مانند هپاتيت بي، هپاتيت سي و يا ايدز داريد.
  • اگر یکی از علائم و نشانه های ایدز را دارا می باشید مانند: تب تعرق شبانه، کاهش وزن بدون دلیل، سرفه، اسهال، تورم غددلنفاوی، لکه های سفید رنگ روی سطح زبان یا لکه های برجسته روی پوست بدن.
  • اگر هرگونه فعالیت جنسی مشکوک داشته اید.
  • اگر در یک سال گذشته، حتی برای یک بار با فرد مشکوک به بیماری ايدز، دریافت کننده فاکتور های انعقادی یا معتاد به مواد مخدر تزریقی نزدیکی جنسی داشته اید.
  • اگر مبتلا به بيماري هموفيلي بوده و هرگونه فاکتور انعقادی در یافت کرده اید.

 

حالا منظورمان از اینکه این افراد نباید خون اهدا کنند چیست؟ 
افرادی که در فعالیت های ذکر شده شرکت داشته اند ممکن است آلوده به HIV یعنی ویروسی که منجر به بیماری ایدز می شوند باشند. یک فرد می تواند قبل از اینکه بیمار شود به مدت طولانی آلوده به HIV باشد. در حقیقت افراد می توانند آلوده باشند ولی نتیجه آزمایش HIV آن ها منفی باشد اگر چه افرادی که آلوده هستند بیمار نمی باشند و نتیجه آزمایش آن ها هم منفی می باشد ولی خون آن ها ممکن است حاوی ویروس HIV باشد. اگر این خون به فردی تزریق گردد ممکن است موجب انتقال بيماري بشود. سازمان هاي انتقال خون از افرادی که دریکی از فعالیت های فوق شرکت داشته اند تقاضا می کنند تا خون اهدا ننمایند.

 

بعد از اهدای خون چه کاری باید بکنیم؟

• بعد از اهداي خون به مدت 10 تا 15 دقيقه بر روي تخت خونگيري استراحت كنيد. به راهنمايي هاي كارشناسان توجه داشته , قبل از اجازه ايشان از تخت خونگيري بلند نشده و محل خونگيري را ترك نكنيد.

• به هنگام بلند شدن, از تخت بعنوان تكيه گاه استفاده نكنيد و با تكيه بر دستي كه از طريق آن خون اهدا كرده ايد بلند نشويد.
• بعد از استراحت, پذيرايي مختصري با شربت و شيريني انجام مي شود كه اولاً با تطابق بدن شما با حجم خوني كه اهدا كرده ايد كمك مي كند و دوم آنكه بعد از اهداي خون, باعث توقف بيشتر شما براي دقايقي ديگر , در محل خونگيري مي شود . كه زماني مناسب براي مراقبت هاي پزشكي و انتقال توصيه هاي بهداشتي توسط كارشناسان  به شما فراهم مي سازد.

• بعد از اهداي خون مي توانيد بلافاصله به كار و زندگي روزمره خود برگرديد و حتي مي توانيد فعاليتهاي بدني روزانه , نظير پياده روي را نيز انجام دهيد. منوط به آنكه تا 24 ساعت به دستي كه از طريق آن خونگيري انجام شده است, فشار وارد نكنيد و از انجام كارهاي سنگين و بلند كردن اجسام سنگين بپرهيزيد , تا ناحيه سوزن دچار كبودي و يا خونريزي نشود.

• تا 24 ساعت اقدام به انجام ورزش (بغير از پياده روي) و تمرينات بدني سنگين نكنيد.
• در صورتيكه خلبان وخدمه پروازي هواپيماهاي مسافري ،خلبانان وخدمه پروازي جنگي ،رانندگان جرثقيل وكليه وسايط نقليه سنگين وغواصان ،كسانيكه درآتش نشاني كارمي كنند ،ورزشكاراني كه ورزش سنگين وحرفه اي انجام مي دهند ،افراديكه از نردبان بالا ميروند يا درساختمانهاي مرتفع روي داربست كارمي كنند،رانندگان قطاروكوهنوردان بايدحداقل 24-12 ساعت بين اهداي خون و برگشت به كار وشغل شان فاصله باشد.

• تا چند ساعت, برچسبي را كه در محل ورود سوزن خونگيري زده شده است بر نداريد .
• در طي 24 ساعت آينده و بويژه 2 ساعت اول , مايعات بيشتري صرف كنيد.

• بعد از اهداي خون , مصرف اضافي هيچ گونه مواد غذايي مكمل و مقوي ضرورت ندارد, و حجم و سلولهاي خون شما بطور خودكار جايگزين مي شود. بهر حال در صورتي كه تمايل داريد سلولهاي خوني شما سريعتر جبران شود, مصرف محدود قرص هاي حاوي تركيبات آهن و ويتامين ث در طي روزهاي بعد از اهداي خون , با مجوز پزشك مستقر در واحد اهئاي خون و با ميزاني كه ايشان تعيين مي كند, بلامانع است. بايد دانست كه حجم مايع خون اهدايي شما در طي 24 ساعت , و تعداد گلبولهاي قرمز خون شما نيز حداكثر در عرض 2-4 هفته , توسط بدن شما جبران مي شود.

• اگر سيگاري هستيد , حداقل تا يك ساعت پس از اهداي خون سيگار نكشيد.
• ممكن است بعداً مقداري كبود شدگي جزئي در ناحيه ورود سوزن ايجاد شود , كه بدليل جمع شدن اندكي خون, در بافت هاي اطراف محل خونگيري مي باشد . جاي نگراني نيست چون اين كبودي در عرض 2-3 روز ,خودبخود بر طرف خواهد گرديد .

• اگر از محل خونگيري , هر گونه خونريزي مشاهده گرديد, كافي است دست خود را بالا نگه داشته و به كمك يك گاز استريل و يا پارچه هاي تميز و با نيروي برآمدگي گوشتي كف دست خود به آن فشار آوريد , تا خونريزي متوقف شود. در صورت ادامه يافتن خونريزي , به پايگاه اهدا خون مراجعه كنيد.

• اگر در طي روز يا روزهاي بعد, در ناحيه ورود سوزن خونگيري دردي احساس كرديد, در صورت نياز مي توانيد مسكن هاي معمولي نظير استامينوفن و يا بروفن استفاده كنيد( بروفن با با شكم خالي مصرف نكنيد). اگر درد شديد بود به پايگاه انتقال خون مراجعه كنيد.
• اگر در طي 2 هفته پس از اهداي خون ,‌دچار هر نوع بيماري عفوني شديد, حتماً به پايگاه انتقال خون اطلاع دهيد.شايد لازم باشد تا از ورود خون اهدايي شما به چرخه مصرف خون جلوگيري شده و يا آزمايشات تكميلي بطور رايگان توسط سازمان انتقال خون بر روي خون شما انجام شود.

• اگر در طي 6 ماه پس از اهدا خون, دچار يرقان و يا هر نوع بيماري عفوني منتقله از راه خون و تماس جنسي نظير ايدز, سيفليس و… شديد , حتماً پايگاه انتقال خون را در جريان قرار دهيد.
• عده اي از اهدا كنندگان , در مورد كاهش وزن بواسطه اهداي خون سئوال مي كنند.بايد دانست كه با اهداي خون, تا نيم كيلو گرم از وزن بدن بطور موقت كم مي شود كه مربوط به حجم خون اهدا شده است و اين كاهش خفيف وزن م بلافاصله با مصرف آبميوه و شيريني و يا مصرف غذا در همان روز جبران مي شود.

• بر روي خون اهدايي شما به طور روتين آزمايشاتي با هدف رديابي بيماري هاي منتقله از راه خون , نظير ايدز, هپاتيت,سيفليس و… نيز تعيين گروه خوني انجام مي شود , و نتيجه حاصله , در قالب كارت خون , به آدرس شما ارسال مي شود. اطفاً در مراجعه هاي بعدي خود به پايگاه هاي اهداي خون, كارت خون قبلي خود را بهمراه بياوريدو در صورتي كه به هر دليلي كارت خون به دست شما نرسيد,حتماً با پايگاه اهداي خون تماس بگيريد, تا رد صورت لزوم, كارت المثني صادر شود.

مطالب مشابه را ببینید!

اثرات پیاده روی بر سلامت ؛ 30 فایده بی نظیر قدم زدن بر سلامت بدن مزایای دوچرخه ثابت؛ فواید استفاده از دوچرخه ثابت، میزان استفاده و معایب آن فواید فیزیوتراپی؛ دلایل نیاز به فیزیوتراپی و روش های مختلف انجام آن روش های افزایش قد؛ بهترین و علمی ترین روش ها برای قد بلند شدن دلایل انجام سم زدایی بدن؛ عوامل سم زدایی بدن و روش های سم زدایی کردن حفظ سلامت کبد؛ همه چیز در مورد آنالیز تا درمان مشکلات کبد اطلاعات درباره هورمون رشد؛ افزایش رشد هورمون رشد در کودکان و بزرگسالان مچ بند طبی؛ انواع مچ بند طبی و دلایل استفاده از آن هورمون رشد انسانی: همه آن چیزی که باید بدانید چطور سحرخیز شویم؟ دلایل خواب آلودگی و روش های مفید بیدار شدن به موقع