حکایت های مولانا و داستان های آموزنده قدیمی

در این بخش مجموعه حکایت های مولانا و داستان های زیبا را ارائه کرده ایم. در ادامه 10 حکایت زیبا و آموزنده از مولانا را به همراه 2 داستان تصویری در آخر مطلب ارائه کرده ایم با ما همراه باشید.

كشتیرانی مگس

یک مگس بر پرِكاهی كه آن پرکاه بر ادرار خر، روان شده بود، نشست. مگس با غرور بر ادرار خر كشتی می راند و می گفت:من به علم دریانوردی و كشتی رانی آگاهم و تفكر بسیاری در این كار كرده ام. این دریا و كشتی را ببینید و نیز مرا ببینید كه چگونه كشتی می رانم. او بر سر دریا در ذهن كوچك خود كشتی می راند. آن ادرار به عنوان دریای بی ساحل و آن كاه به عنوان كشتی بزرگ به نظرش می آمد، بدین دلیل که او آگاهی و بینش کمی داشت. جهان هر كس به اندازة ذهن و بینش اوست. در واقع آدمِ مغرور و كج اندیش مانند این مگس است که به اندازه درك ادرار الاغ و برگ كاه، عقل دارد.

مطلب مشابه: حکایت های آذر بیگدلی و اشعاری با داستان های آموزنده

من و تو نداریم، فقط تو! از حکایت های مولانا

عاشقی، در خانه ی معشوقش را زد. معشوق هم از آن طرف در پرسید« کیستی؟» عاشق در جواب گفت:« منم». معشوق، او را به خانه اش راه نداد و گفت« تو هنوز خامی. باید آتش فراق، تو را پخته کند. در این خانه جایی نداری. برو.»

با این که عاشق، دلش پیش معشوق بود ولی از دستور او اطاعت کرد و بمدت یکسال با حالی زار و نزار در آتش دوری سوخت و غم ندیدن معشوق را تحمل کرد، سپس بار دیگر در خانه معشوق را زد.

بار دیگر، معشوق پرسید« کیستی؟» عاشق پاسخ داد« تویی، تو. تو خودت هستی.» این دفعه معشوق در را باز کرد و او به داخل خانه آمد و گفت« اکنون تو و من یکی شده ایم.»

مقصود مولانا در این داستان اینست که چنانچه سر نخ، دو شاخه شود، نمیتوان آنرا از راه سوزن گذراند و در صورت جدا شدن عاشق و معشوق، عشق در رهگذر کاری ندارند و به عبارتی دیگر تفکیک میان عاشق و معشوق در راه عشق، ناممکن است.

مطلب مشابه: حکایت های خیام و داستان های آموزنده قدیمی

ناشنوایی که دسته گل به آب داد

ناشنوایی خواست به احوالپرسی بیماری برود. با خودش حساب و کتاب کرد که نباید به دیگران درباره ناشنوایی اش چیزی بگوید و برای آن که بیمار هم نفهمد او صدایی را نمی شنود باید از پیش پرسش های خود را طراحی کند و جواب های بیمار را حدس بزند.

پس در ذهنش گفتگویی بین خودش و بیمار را طراحی کرد . با خودش گفت « من از او می پرسم حالت چه طور است و او هم خدا را شکر می کند و می گوید بهتر است . من هم شکر خدا می کنم و می پرسم برای بهتر شدن چه خورده ای . او لابد غذا یا دارویی را نام می برد. آنوقت من می گویم نوش جانت باشد پزشکت کیست و او هم باز نام حکیمی را می آورد و من می گویم قدمش مبارک است و همه بیماران را شفا می دهد و ما هم او را به عنوان طبیبی حاذق می شناسیم.

مرد ناشنوا با همین حساب و کتاب ها سراغ همسایه اش رفت و همین که رسید پرسید حالت چه طور است ؟ اما همسایه بر خلاف تصور او گفت دارم از درد می میرم. ناشنوا خدا را شکر کرد. ناشنوا پرسید چه می خوری ؟ بیمار پاسخ داد زهر ! زهر کشنده ! ناشنوا گفت نوش جانت باشد. راستی طبیبت کیست؟ بیمار گفت عزرائیل ! ناشنوا گفت طبیبی بسیار حاذق است و قدمش مبارک. و سرانجام از عیادت دل کند و برخاست که برود اما بیمار بد حال شده بود و فریاد می زد که این مرد دشمن من است که البته طبیعتا همسایه نشنید و از ذوقش برای آن عیادت بی نظیر کم نشد.

مولانا در این حکایت می گوید بسیاری از مردم در ارتباط با خداوند و یکدیگر ، به شیوه ای رفتار می کنند که گرچه به خیال خودشان پسندیده است و باعث تحکم رابطه می شود اما تاثیر کاملاً برعکس دارد.

مطلب مشابه: حکایت های کلیله و دمنه با چندین داستان زیبا و آموزنده

زبان شان فرق می کرد ، هم را می زدند

روزی یک ترک، یک عرب، یک فارس و یک رومی به شهری وارد شدند و رهگذری درحال عبور دید که آن ها غریب و خسته شده اند و درهمی از سر لطف به آن ها داد. فارس گفت« با این پول، انگور بخریم.» عرب گفت« عنب بخریم.» ترک همگفت« اُزُم بخریم.» و رومی اصرار داشت که« استافیل بخریم.» سرانجام با هم به توافق نرسیدند و از این رو به جان هم افتادند. دانشمندی به آن ها نزدیک شد که به هر چهار زبان آشنایی داشت. او به حرف هایشان گوش کرد و متوجه شد که هر چهار میخواهند یک چیز بخرند، به همین خاطر پولشان را گرفت و خودش برای آن ها انگور خرید. مولانا در این داستان، بعبارتی مردم را از قضاوت زودهنگام و بدون درک کامل از شرایط بر حذر می دارد و بعبارتی دیگر تأکید می کند بر نقش عالمان که میتوانند با کمک دانش و آگاهی، اختلاف نظرها را حل کنند.

مطلب مشابه: چند حکایت بهارستان جامی با داستان های کوتاه و آموزنده

صوفی و زن خیانت کار داستان زیبا از مولانا

روزي يك صوفي ناگهاني و بدون در زدن وارد منزل شد و ديد كه زنش با مرد كفشدوز در اتاقي دربسته تنهايند و باهم جفت شده‌اند. طبق معمولً صوفي در آن ساعت از مغازه بـه منزل نمي‌آمد و زن بارها در غياب شوهرش اين‌كار را كرده بود

و اتفاقي نيفتاده بود. ولي صوفي آن روز بي‌وقت بـه منزل آمد. زن و مرد كفشدوز بسيار ترسيدند. زن در منزل هيچ جايي براي مخفی كردن مرد پيدا نكرد، زود چادر خودرا بر سر مرد بيگانه انداخت و او را بـه شكل زنان درآورد و در اتاق را باز كرد. صوفي تمام اين ماجرا را از پشت پنجره ديده بود، خود رابه ناداني زد و با خود گفت: اي بي‌دينها! از شـما كينه مي‌كشم ولي بـه آرامي و با صبر. صوفي سلام كرد و از زنش پرسيد: اين بانو كيست؟

زنش گفت: ايشان يكي از زنان اشراف و ثروتمند شهر میباشند، مـن در منزل را بستم تا بيگانه‌اي ناآگاهانه وارد منزل نشود. صوفي گفت : ايشان از مـا چـه خدمتي مي‌خواهند، تا با جان و دل انجام دهم؟ زن گفت: اين بانو تمايل دارد با مـا قوم و خويش شود. ايشان پسري بسيار زيبا و باهوش دارد و آمده تا دختر مـا را ببيند

و براي پسرش خواستگاري كند، اما دختر بـه مكتبخانه رفته هست. صوفي گفت: مـا فقير و بينوا هستيم و همشأن اين خانوادة بزرگ و ثروتمند نيستيم، چطور مي‌توانيم با ايشان وصلت كنيم. در ازدواج بايد دو خانواده باهم برابر باشند. زن گفت: درست مي‌گويي مـن نيز همين رابه بانو گفتم و گفتم كه مـا فقير و بينوا هستيم؛ اما او مي‌گويد كه براي مـا اين مسأله مهم نيست مـا دنبال مال وثروت نيستيم.

بلكه دنبال پاكي و نيكي هستيم. صوفي مجدد حرفهاي خودرا تكرار كرد و از فقيري خانوادة خود گفت. زن صوفي خيال مي‌كرد كه شوهرش فريب او را خورده هست، با اطمينان بـه شوهرش گفت: شوهر عزيزم! مـن چند بار اين مقاله را گفته‌ام و گفته‌ام كه دختر مـا هيچ جهيزيه‌اي ندارد ولي ايشان با قاطعيت مي‌گويد پول و ثروت بي ارزش هست، مـن در شـما تقوي و پاكي و راستي مي‌بينم

صوفي، رندانه در سخني دو پهلو گفت: بله ايشان از همة چيز زندگي مـا باخبرند و هيچ چيز مـا بر ايشان پوشيده نيست. مال و اسباب مـا را مي‌بيند و مي‌بيند خانة مـا آن‌قدر تنگ هست كه هيچ چيز در آن مخفی نمي‌‌ماند. همچنين ايشان پاكي و تقوي و راستي مـا را از مـا بهتر مي‌داند.

پيدا و مخفی و پس و پيش مـا را مفید مي‌شناسد. حتماً او از پاكي و راستي دختر مـا هم مفید مطلع هست. وقتي كه همه چيز مـا براي ايشان روشن هست، درست نيست كه مـن از پاكي وراستي دخترم بگويم و از دختر خود تعريف ‌كنم.

مطلب مشابه: حکایت های لقمان حکیم با داستان های آموزنده و جالب

شما هم یک جورهایی جوجه مرغابی هستید؟

دست تقدیر روزی ، تخمی غریبه را هل داد کنار تخم های مرغی خانگی . جوجه ها که از سر تخم بیرون آوردند مرغ از همه جا بی خبر دید که یکی از جوجه ها سر و وضعی متفاوت با بقیه دارد.

به چشم مرغ و جوجه هایش، آن جوجه متفاوت، نه قشنگ بود ، نه با استعداد و به همین علت او را به حساب نمی آوردند. تا این که روزی جوجه ها، برای خوردن غذا و درس گرفتن از مادر به خارج از خانه رفتند.

مرغ داشت به بچه ها یاد می داد که آب خطر دارد و اگر در آن بیفتند غرق می شوند که جوجه متفاوت داخل آب پرید اما غرق نشد چون او جوجه مرغابی بود.

مولانا در این داستان به مخاطبانش گوشزد می کند که همه آدم ها مثل جوجه مرغابی اند و جزئی از دریای وحدانیت. به همین علت گرچه اسیر دنیای مادی که مرغ خانگی تمثیلی از آن است شده اند اما سرانجام باید راه شان را به سوی سرمنشا اصلی پیدا کنند.

مطلب مشابه: داستان های شاهنامه و حکایت هایی خواندنی و کوتاه از فردوسی

زندانی پر رو را از زندان هم بیرون کردند اما ….

مرد فقیرو پرخوری را به جرمی زندانی کردند. در زندان هم آرام نگرفت و متنبه نشد و به زور غذای زندانی ها را می گرفت و می خورد و آنقدر اذیت کرد تا بالاخره زندانی ها به قاضی شکایت بردند که « نجات مان بده ! این زندانی پرخور ، عاصی مان کرده است و نمی گذارد یک وعده غذا از گلوی مان پایین برود. »

قاضی موضوع را تحقیق کرد و فهمید فقیر تن به کار کردن نمی دهد و زندان برایش یک بهشت کوچک است که در آن هم غذای فراوان هست و هم نیازی به کار کردن ندارد. پس او را از زندان بیرون انداخت و هرچه فقیر مفت خور اصرار کرد در زندان بماند ، قاضی قبول نکرد و برای آن که مردم هم به او باج ندهند و مفت خور مجبور شود کار کند، دستور داد فقیر مفت خور را در شهر بگردانند و جار بزنند که او فقیر است اما کسی به او نسیه ندهد، وام ندهد، امانت ندهد و خلاصه هیچ کمکی به او نکند.

به این ترتیب، ماموران قاضی فقیر را روی شتر مردی هیزم شکن نشاندند و به هیزم فروش گفتند او را کوچه به کوچه بگرداند و جار بزند « ای مردم! این مرد را بشناسید . فقیر است. به او وام ندهید. نسیه ندهید. داد و ستد نکنید. او دزد است. پرخور است و کسی و کاری هم ندارد. خوب نگاهش کنید. »

هیزم فروش هم راه افتاد و از صبح زود تا نیمه شب ، فریاد زد و درباره مفت خور بی آبرو به مردم اعلام خطر کرد. شب که رسید هیزم فروش به فقیر گفت « همه امروز را به تو اختصاص دادم . مزد من و کرایه شتر را بده که بروم ! » فقیر مفت خور با خنده گفت « تو نفهمیدی از صبح تا الان چی جار می‌زدی ؟ الان همه شهر می دانند که من پول به کسی نمی دهم و تو که از صبح فریاد می زدی و به همه خبر می دادی به آنچه می گفتی فکر نمی کردی ؟! »

مولانا در این حکایت به مخاطبانش گوشزد می کند که چه بسا عالمانی که وعظ می کنند اما خود را مانند هیزم فروش ، به آنچه گفته اند نمی اندیشند و عمل نمی کنند.

مطلب مشابه: حکایت گذر عمر و داستان های آموزنده در مورد مرگ و زندگی

مردی که در اتاقش را قفل می زد

می گویند که ایاز غلام سلطان محمد غزنوی ، در آغاز چوپان بود و با گذشت زمان ، در دربار پادشاه صاحب منصب شد. او اتاقی داشت که هر روز صبح به آن سر می زد و وقت خروج بر در اتاق قفلی محکم می زد تا این که درباری ها گمان کردند ایاز گنجی در اتاق پنهان کرده است و موضوع را از سر حسادت به گوش شاه رساندند .

پادشاه دستور داد وقتی غلام در اتاقش نیست در را باز کنند و گنج نهان را به محضر شاه بیاورند. به این ترتیب 30 نفر از بدخواهان به اتاق ایاز ریختند و قفل را شکستند و هرچه گشتند چیزی نیافتند جز یک چارق کهنه و یک دست لباس مندرس که به دیوار آویخته شده بود.

به این ترتیب دست خالی پیش شاه برگشتند و آنوقت سلطان به خنده افتاد که « ایاز مردی درستکار است . آن لباس های مندرس مربوط به دوره چوپانی اوست و آنها در اتاقش آویخته است تا روزگار فقر و سختی اش را به یاد داشته باشد و به رفاه امروزش غره نشود.

هدف مولانا داستان ایاز، این است که مخاطب هایش در هر جایگاهی که هستند همیشه پوستین کهنه روزگار سختی را برای خودشان نگه دارند تا قدرت، آنها را مغرور و غافل نکند.

مطلب مشابه: حکایت های بامزه شیخ و مریدان (داستان های طنز اندر احوالات شیخ)

حکایت و داستانی از مولانا بی عقل و با عقل

حکایت دو غلام