درمان دندان خرگوشی، علت و راهکارهای سریع درمان آن

یکی از نقاط برجسته در ظاهر هر شخص و بخشی از زیبایی هر چهره، بر عهده دندان‌‌ها است، سلامتی دندان‌‌ها بر روی لبخند ما تاثیر دارد، همان طور که پوشش و لباس برای‌‌مان مهم هستند و همیشه دوست داریم آراسته باشیم به همان اندازه هم سلامتی و زیبایی دندان ها مهم هستند، دندان خرگوشی یکی از مدل های معروف دندانی در دنیا شناخته می شود که  نشانگر و تداعی کننده ی جوانی، جذابیت، خامی و یادآوری کودکی است، اما گاهی بهتر است سراغ دندانپزشک برویم تا آن را اصلاح کند، چه زمانی؟ آیا ضروری است؟ آیا درمان سریع و ارزان قیمتی دارد؟ اگر آن را اصلاح نکنیم چه عوارضی خواهد داشت؟ زخمی و بریده شدن زبان با دندان های خرگوشی چقدر صحت دارد؟ همه ی این ها را در ادامه مطلب بررسی خواهیم کرد.

دندان خرگوشی همانند رونالدینیو

دندان خرگوشی، اصطلاحی عامیانه برای واژه  Buck Teeth  است، این اصطلاح وقتی به کار برده می‌ شود که دندان‌ های فک بالا در اثر اعمال فشاری ناخواسته به قسمت بیرونی دهان و به جلو حرکت می‌ کنند، این تغییر موقعیت سبب بزرگ دیده‌ شدن دو دندان جلویی و ناهماهنگی با دندان‌ های فک پایین می‌ شود، به زبان ساده باید گفت دو فک بالا و پایین باید کاملاً هماهنگ و در یک تراز بر روی‌ هم قرار گیرند، اما وقتی عواملی مانند ژنتیک یا مکیدن پستانک در کودکی، هماهنگی دو فک را مختل می‌ کند فرم کلی دهان تغییر می‌ کند، یکی از این تغییرات ایجاد دندان‌ های خرگوشی است

علت دندان خرگوشی چیست؟

برای شروع سراغ عواملی می‌ رویم که در تغییر فرم کلی دهان و دندان خرگوشی نقش دارند، می‌ توانید با شناسایی بعضی از این عوامل در کودکان، از رشد آن در بزرگسالی جلوگیری کنید، گاهی برای کودکان و حتی بزرگسالان این موضوع تبدیل به یک نقطه‌ ضعف در ظاهر آن‌ ها می‌ شود و حتی بر روی اعتماد به‌ نفس شان تأثیر می‌ گذارد، دندان خرگوشی زیبا است؛ اما اگر سبب مشکلاتی در غذاخوردن یا تنفس شود یا فرم نرمال دهان و تلفظ کلمات را تغییر دهد بهتر است سراغ یک دندانپزشک بروید. پنهان‌ کردن لبخند، پایین انداختن سر و خجالت‌ کشیدن در هنگام خندیدن و صحبت در جمع، تمسخر در مدرسه از تجربیات مشترک کسانی است که دندان خرگوشی داشته‌ اند.

خوب است بدانیم که، علل مختلفی برای دندان‌ های خرگوشی وجود دارد و افراد باید به عادات متفاوت کودکان خود در سنین پایین توجه داشته باشند تا از بروز این مشکلات جلوگیری کنند.

وراثت و ژنتیک، بازیگر اصلی دندان‌‌های خرگوشی هستند.

وراثت و ژنتیک غیر قابل‌ تغییر و غیر قابل‌ کنترل هستند، یک میراث ناخواسته که شما در انتخاب و استفاده از آن نقشی ندارید، برای مثال فک کوچک، ناهماهنگی خط تراز فک بالا و فک پایین و بی‌‌نظمی غیرعادی دندان‌‌ها که منجر به اختلالات فک و دهان و دندان خرگوشی می‌‌شود، به‌‌صورت ارثی منتقل می‌‌شوند.

عادت‌‌های کودکی‌‌مان، مکیدن انگشت یا پستانک؟ کدام یک را تجربه کرده‌‌اید؟

خرید پستانک برای کودکان به بهانه آرام‌ کردن و خوابیدن، یکی از بدترین اشتباهاتی است که والدین مرتکب می‌ شوند، اگر کودکی دارید یا اگر قصد دارید در آینده یک والد باشید، در کنار اینکه کودکتان را به تغذیه سالم با حداقل قند عادت دهید، برای آرام‌ کردن و به خواب‌ رفتن از پستانک استفاده نکنید، پستانک به‌ مرور زمان سبب می‌ شود لثه و فک کودک از حالت طبیعی و عادی خارج شود، حتی اگر دندان خرگوشی هم ساخته نشوند، فک کوچک می‌ ماند، فک کوچک برای رشد دندان‌ های سالم فضای لازم را نخواهد داشت.

مطلب مشابه: میدلاین دندان چیست؟ روش درمان و انواع میدلاین

اما مکیدن انگشت، عادتی که به‌ احتمال زیاد آن را تجربه کرده‌ ایم، کودکان به‌ مرور زمان و برای رفع کنجکاوی و کشف دنیای پیرامون، اشیا را در دهان می‌‌گذارند و کم‌‌کم به مکیدن و فشار دادن آن‌ ها عادت می‌‌کنند، مکیدن انگشت یکی از عادات مشترک کودکان است والدین باید بسیار صبور باشند تا بتوانند هر بار با مکیدن انگشت حواس کودک را پرت کنند و مراقب باشند تبدیل به یک عادت نشود؛ چراکه همانند پستانک برای کودک عمل می‌‌کنند و مانع رشد طبیعی لثه و فک می‌‌شود.

بعضی از کودکان هنگام غذاخوردن یا بازی‌ کردن و سرگرم‌ شدن، زبان خود را به سمت دندان‌‌ها هل می‌‌دهند، یعنی زبان به‌‌جای اینکه در جای اصلی خود و در مرکز دهان باشد، پشت دندان‌‌ها قرار می‌‌گیرد، فشار زیاد به پشت دندان‌‌ها نه‌‌تنها در کودکان بلکه در بزرگسالان هم شایع است و یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار است.

عوامل دیگر مثل‌چی؟

شلوغی و نامنظمی دندان‌‌های فک بالا، کشیدن دندان، دندان‌‌های پنهانی و اضافه یا آسیب به دهان و فک هم می‌‌تواند موقعیت دندان‌‌ها را تغییر دهد و دندان‌‌های جلویی ارتفاع بیشتری بگیرند یا جلوتر از فک پایین حرکت کنند. در کنار این عوامل، تومور و کیست در فک یا دهان، لوزه‌‌ها که گاهی با عواملی مانند درد یا توده همراه‌‌اند و مانعی برای رشد طبیعی لثه و فک محسوب می‌‌شوند و  هم در ایجاد دندان‌‌های خرگوشی نقش دارند.

به طور خلاصه می‌‌توان گفت، علت دندان خرگوشی، ژنتیک و بعد از آن عادت‌‌های هستند که رشد طبیعی لثه و فک را مختل می‌‌کنند و دندان‌‎ها را از مسیر رشد‌‌شان منحرف می‌ کنند، در بزرگسالی می‌‌توان آن را به‌ راحتی درمان کرد؛ اما بهترین فرصت دوران کودکی است که با‌ توجه‌ به تغذیه و جلوگیری از شکل‌‌گیری عادتی مانند مکیدن انگشت و پستانک، بهتر می‌‌توانیم به جریان رشد طبیعی لثه و فک کودکانمان کمک کنیم.

مطلب مشابه: ایمپلنت دندان؛ اطلاعات در مورد جراحی و درد ایمپلنت، عوارض، قیمت آن

عوارض دندان خرگوشی

بله دندان خرگوشی زیبا است، احتمالاً شما هم  رونالدینیو یا فردی مرکوری را بشناسید و آن‌‌ها را با دندان‌‌های خرگوشی جذاب شان به یاد دارید. اما گاهی بر روی تنفس، غذاخوردن و تلفظ صحیح کلمات تأثیر می‌‌گذارد. اگر شما هم با یکی از عوامل ناخوشایند آن درگیر هستید، مراجعه به یک دندانپزشک ضروری است. در ادامه‌‌ی مطلب با گزینه‌‌های درمانی آن آشنا خواهید شد.

عوارض دندان خرگوشی برحسب شدت پیشروی دندان‌‌های جلو، وضعیت لثه و فک میتواند از هر فرد به‌ فرد دیگری متغیر باشد، اما به طور عمده شامل موارد زیر است، بنابراین برای درمان و اصلاح آن‌‌ها مراجعه به یک دندانپزشک و انتخاب روش درمانی مناسب ضروری است.

مهم‌ترین عوارض دندان خرگوشی:

اولین تأثیر منفی آن‌‌ها بر روی تنفس و نحوه نفس‌‌کشیدن است، نفس‌‌کشیدن با دهان باز به‌‌ویژه در خواب، به‌ مرور زمان مشکلات تنفسی و ریوی بیشتری به همراه خواهد داشت.

جویدن غذا و هضم و گوارش باید در مسیر طبیعی خودش باشد، دندان‌ های خرگوشی نحوه غذاخوردن و جویدن، گاز زدن و نوشیدن را تغییر می‌‌دهند و با ‌گذشت همراه با درد و حساسیت و تغییر رنگ خواهند بود.

تغییر فرم لبها، ناتوانی در تلفظ صحیح کلمات، اختلالات گفتاری و کاهش قدرت کلامی لازم برای صحبت و خندیدن جمع، به‌‌شدت روی اعتماد‌‌به‌‌نفس به‌‌ویژه در کودکان و در سنین نوجوانی تأثیر می‌‌گذارد.

آسیب به بافت زبان در اثر گاز‌‌ گرفتن ناگهانی در کنار تغییر چهره و فرم صورت، از عوارض دندان خرگوشی هستند که درمان آن‌‌ها هزینه بر است و بر روی سلامتی سایر دندان‌‌ها و لثه هم تأثیر می‌‌گذارد.

اختلال در ترشح بزاق دهان و آسیب به مینای دندان

عفونت و آبسه و پوسیدگی سریع‌‌تر دندان‌‌ها و آسیب به مینای دهان از دیگری عواملی است که داشتن دندان خرگوشی را سخت و ناخوشایند می‌‌کند. بزاق دهان برای سلامتی دندان‌‌ها ضروری است و جلو آمدن فک جلویی روند تولید بزاق دهان و قرارگیری تمامی دندان‌‌ها در این ماده مفید را مختل می‌‌کند. یکی دیگر از شکایت‌‌های افراد در هنگام مراجعه به دندانپزشک، درد در ناحیه فک هنگام گاز زدن و یا جویدن غذا است، حتی در برخی موارد سردرد بعد هر وعده غذایی نیز گزارش شده است.

درمان دندان خرگوشی

درمان دندان خرگوشی، برای کودکان و هم بزرگسالان امکان‌‎‌پذیر است، بهترین زمان در دوران کودکی است چراکه بافت و استخوان دندان‌‌ها نرم و منعطف‌‌تر است و اصلاح و تغییر مسیر سریع‌‌تر و کم‌‌هزینه‌‌تر است. زیبایی چهره و لبخند تان، اعتماد‌ به‌‌ نفس کافی حین صحبت‌‌کردن، سلامت بیشتر لثه و دندان‌‌ها و غیره تنها برخی از مزایای درمان دندان خرگوشی هستند، به‌ خصوص اگر توسط یک‌ دندان پزشک ماهر انجام شود.

روشهای درمانی برای درمان دندان خرگوشی:

اگر باک دندان یا دندان خرگوشی شدید نباشد، باعث ناراحتی نشود و بسته به تشخیص دندانپزشک احتمالاً درمان لازم نیست. اما اگر از ظاهر دندانهایتان راضی نیستید و متوجه یکی از عوارض آن بر سلامتی و ظاهر تان شده‌‌اید، باید گفت مشورت با یک دندانپزشک اولین گام برای درمان است.

هیچ روش استانداردی برای درمان دندان‌‌های خرگوشی وجود ندارد؛ زیرا دندان‌‌ها در اندازه‌‌های مختلف رشد می کنند و نوع گزش ها و روابط آرواره‌‌ها از هر فردی به فرد دیگری متفاوت است. یک دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی بهترین طرح درمان را بر اساس نیازهای شما تعیین می‌‌کند.

ما سعی کردیم رایج‌‌ترین روش‌‌ها را از کودکی تا بزرگسالی جمع‌‌آوری کنیم و به زبان ساده بیان کنیم که قطعاً جایگزین مشورت با دندانپزشک نیست.

مطلب مشابه: پروتز دندان چیست؟ چطور انجام می شود و ماندگاری آن چقدر است؟

براکت‌‌ها سیم‌‌بندی سنتی و نگهدارنده، رایج‌‌ترین درمان برای دندان‌‌های خرگوشی است.

احتمالاً بسیاری از کودکان یا حتی بزرگسالان را با این سیم‌‌بندی‌‌ها دیده باشید، براکت‌‌های فلزی و سیم‌‌های متصل به دندان‌‌ها نیازمند زمانی حدوداً شش ماه الی دو‌‌ساله هستند و در این میان مراجعه منظم به دندانپزشک ضروری است.

روش بعدی، استفاده از انبساط پالت است، معمولاً برای درمان کودکان یا نوجوانان که فک فوقانی آن بیش از حد کوچک است برای جای‌دادن دندان‌های جلویی استفاده می‌شود.

یک وسیله ویژه که از دو قطعه تشکیل شده است که به‌‌عنوان یک منبسط‌‌ کننده تخت، به دندان‌‌های فک بالایی متصل می‌‌شود. یک پیچ انبساط دو قطعه را به‌ تدریج از هم جدا می‌‌کند تا پالت را گسترش دهد.

 یا تراز نا معتبر (Invitisalign  ) برای درمان اختلالات جزئی دندان خرگوشی در نوجوانان و بزرگسالان استفاده شود. یک سری از آلگهای پلاستیکی روشن از یک قالب از دندان‌‌های شما ساخته شده و روی دندان‌‌ها پوشیده شده است تا به‌‌تدریج موقعیت خود را تغییر دهد هرچند که هزینه‌‌های بیشتری نسبت به براکت‌‌های سنتی دارد؛ اما تعداد مراجعات کمتری به دندانپزشک خواهید داشت.

ارتودنسی دندان خرگوشی

یکی از روش‌‌های رایج برای درمان دندان خرگوشی، روشی موسوم به ارتودنسی است، براکت‌‌های ارتودنسی را می‌‌توان برای حرکت‌‌ دادن دندان‌‌ها به عقب و تراز صحیح آن‌‌ها استفاده کرد و توصیه می‌‌شود در سنین پایین‌‌تر قبل از مقاومت آرواره‌‌ها در برابر تغییر آن را انجام دهید.

دندان‌‌های خرگوشی با لوازم ارتودنسی ثابت و متحرک درمان می‌‌شوند. لوازم ارتودنسی متحرک برای بیماران جوان‌‌تر و به دلیل انعطاف‌‌پذیری بیشتر استخوان فک استفاده می‌‌شود. در سنین بالاتر  به‌‌ویژه بعد از بلوغ دندان‌‌های خرگوشی با لوازم ارتودنسی ثابت درمان می‌‌شوند. با فشاری که لوازم ارتودنسی ثابت بر فک وارد می‌‌کند، دندان‌‌ها به جایگاه و مسیر اصلی خود بر‌ می‌‌گردند و مشکل دندان خرگوشی حل می‌‌شود.

بیماران در سنین بالاتر ممکن است بنا بر شدت پیشروی فک جلو، نیاز به جراحی داشته باشند. یک متخصص ارتودنسی می‌‌تواند آرواره‌‌های بیمار را قبل از رسیدن به بلوغ کامل با ارتودنسی متحرک و بدون نیاز به جراحی، حرکت دهد. اما، پس از تکمیل رشد، این مشکل می‌‌تواند به‌‌راحتی توسط جراحی حل شود.

حال سؤال اینجاست که دندان‌‌های خرگوشی تا چه زمانی رشد می‌‌کنند؟ تا هر زمان که بدن بیمار در حال‌ رشد باشد و هیچ درمانی برای توقف رشد آنها وجود ندارد.

مطلب مشابه: اطلاعات درباره کامپوزیت دندان ، طول عمر آن، مراحل انجام، مزایا و معایب آن

کوتاه‌‌کردن دندان‌‌های خرگوشی

این روش به‌‌ندرت توصیه می‌‌شود و عوارض آن دردناک است، بنابراین در بیشتر اوقات تراش دندان لازم نیست و یک ارتودنسی با یک مدت‌ زمان مشخص و صبوری بیمار و تعهد به درمان می‌‌تواند مشکل را برطرف کند، قیمت تراشیدن دندان خرگوشی ممکن است در مقایسه با ارتودنسی کمتر باشد و سریع‌ تر انجام شود؛ اما قطعاً عوارض بعدی آن غیر قابل‌ جبران خواهد بود.

هزینه ارتودنسی دندان خرگوشی

هزینه ارتودنسی دندان خرگوشی به چهار عامل بستگی دارد و هر کدام به نوبه خود بر روی قیمت نهایی اثر گذارند، این عوامل عبارت‌‌اند از:

• سن بیمار، هر قدر زودتر و در سنین پایین‌‌تر بخصوص قبل بلوغ انجام شود بهتر است.
• نوع روش درمانی و نیاز به درمان‌‌های جانبی نظیر جراحی یا رفع پوسیدگی و غیره
• میزان پیشروی و شدت دندان‌‌های جلویی
• موقعیت مطب در شهرهای بزرگ یا کوچک و تبحر و شهرت جراح

لمینت دندان خرگوشی

در موارد خفیف‌‌تر و بنا بر تشخیص دندانپزشک، شرایط فک و دهان بیمار، درمان دندان خرگوشی با لمینت امکان‌‌پذیر است، معمولاً در مواردی که افراد از شکل، اندازه یا رنگ یا دندان خرگوشی خود رضایت ندارند، سراغ لمینت می‌‌روند. البته باید اشاره کرد لمینت جایگزین ارتودنسی و جراحی فک نیست.

بعد از معاینه دهان و الگوی نیش دندان خرگوشی، پوسته‌‌های نازک و سفارشی مشابه با اندازه و رنگ دندان‌‌های شما (ونیرها)  روی دندان‌‌های جلویی قرار می‌‌گیرد. بعد از تمیزکردن و صیقلی دادن دندان‌‌ها این روکش دائمی به دندان‌‌ها متصل می‌‌شود. 

جمع‌بندی:

دندان خرگوشی در بین ده الی بیست درصد افراد جامعه رایج است و گاهی زیبا است و نیازی به درمان ندارد و گاهی مشکلاتی برای تنفس، غذاخوردن و صحبت‌ کردن ایجاد می‌‌کند. ژنتیک و عادات بدی چون مکیدن پستانک و انگشت در کودکی و لوزه ها می‌‌توانند سبب شوند فک بالا و پایین هم تراز و هماهنگ نباشند. در حال حاضر روش ارتودنسی بهترین و رایج‌‌ترین روش درمانی است.

منبع