دلایل نازایی چیست؟ چه بیماری هایی باعث نازایی می شوند؟
دلایل نازایی و تمام بیماری هایی که باعث نازایی می شوند را در این مطلب روزانه بررسی کرده ایم. فرزند یکی از دغدغه های زوجین بوده و یکی از اهداف اصلی آنها برای ازدواج نیز داشتن فرزند است. امکان دارد در این میان یکی از زوجین بنابه دلایل مختلف یا مشکلاتی بچه دار نشوند. مشکل نازایی نیز ممکن است از طرف خانم یا آقا باشد؛ ما در اینجا شما را با تمام این مشکلات آشنا می کنیم.
آنچه در این مطلب می خوانید
نازایی چیست؟
نازایی زمانی رخ می دهد که زن و شوهر بعد رابطه جنسی مرتب، بدون بهره مندی از روش های جلوگیری، توان بارداری را ندارند. این مشکل امکان دارد به این دلیل باشد که یکی از طرفین نازا بوده یا خانم توان نگهداری جنین را در شکم خود ندارد. این مشکل بعد از ۱۲ ماه رابطه جنسی مرتب و بدون استفاده از وسایل جلوگیری کننده تایید خواهد شد.
در دنیا تا ۱۲ درصد از زوجین، دارای مشکل ناباروری هستند که ۵۰ درصد آن مربوط به مشکلات مردان می باشد و در آغلب موارد مشکل نازایی قابل درمان خواهد بود.
دلایل ناباروری چیست؟
گاهی خانمی که نابارور بوده مشکلی در قاعدگی، هورمون ها و تخمدان ها دارد و هر اختلالی ممکن است از طرف زن یا مرد باشد. در اینجا به ذکر این دلایل می پردازیم:
- مایع منی از اسپرم و مایع، تشکیل شده که اجزای آن سمینال وزیکول، غده پروستات و سایر غدد جنسی است که در بیضه این اسپرم ساخته می شود. زمان انزال مرد و خارج شدن منی، مایع، اسپرم را به سمت تخمک ها منتقل می کند. لذا در این مسیر مشکلات زیادی می تواند وجود داشته باشد.
- امکان دارد آقا در مایع منی اسپرم کمی داشته و تعداد آنها کمتر از ۱۵ میلیون باشد. لذا یک سوم زوجین نازا دارای این مشکل هستند.
- امکان دارد اسپرم نتواند به خوبی شنا کند تا خود را به تخمک برساند.
- شاید به دلیل وجود شکل غیر طبیعی در اسپرم تخمک به دشواری حرکت کند.
- در صورت مسدود شدن مجاری انزالی، منی از راه ادرار خارج خواهد شد.
- اختلال جنسی مانند کوچکی غدد جنسی
- مایع منی به دلیل غیر طبیعی بودن نمی تواند اسپرم را حمل کند. مانند بیماری و گرم شدن بیضه که علت گرم شدن بیضه شامل موارد زیر است:
- عدم نزول بیضه
- عروق واریسی در اسکروتوم
- واریکوسل
- استفاده از وان یا سونای داغ
- در محیط داغ کار کردن
- لباس تنگ پوشیدن
سایر علل ناباروری
علل دیگر نیز ممکن است باعث ناباروری شود که این علت ها شایع تر هستند.
- مردان به طور طبیعی دارای یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y هستند که اگر یکی از این دو بیشتر باشد بیضه ها رشد غیر طبیعی داشته و تعداد اسپرم و تستسترون غیر طبیعی شده و مشکل نازایی پیش خواهد آمد.
- بعد از بلوغ در صورت ایجاد التهاب در بیضه ها در تعداد اسپرم مشکل ایجاد می شود.
- وجود مشکل هیپوسپادیاس باعث بروز چنین اختلالی می شود به گونه ای که محل باز شدن پیشابراه به جای قرار گرفتن در راس، در زیر آلت قرار گیرد. این مشکل با جراحی حل خواهد شد.
- بیماری مزمن سیتیک فیبروزیس در تولید موکوس غلیظ مشکل ایجاد می کند و در آقایون باعث انسداد مجاری اسپرم می شود.
- رادیوتراپی باعث اختلال در تولید اسپرم می شود.
- بیماری هایی مانند تیروئید، سندروم کوشینگ، کم خونی و غیره باعث مشکل نازایی خواهد شد.
- در مردان بعد از ۴۰ سالگی توان باروری کاهش می یابد.
- مواد شیمیایی مانند حشره کش ها، مصرف الکل، وزن زیاد، استرس روحی و غیره نیز شانس باروری را کاهش خواهد داد.
سوالات پر تکرار در مورد نازایی
سوالاتی ممکن است در ذهن خیلی ها خطور کند که به ذکر آنها می پردازیم.
آیا خودارضایی باعث ناباروری می شود؟
خودارضایی تاثیری در باروری ندارد و بلکه امکان دارد برای آقایان مفید هم باشد.
آیا زود انزالی باعث ناباروری می شود؟
اگر زودانزالی با اختلال نعوض همراه باشد امکان دارد باعث نازایی شود؛ ولی قابل کنترل می باشد.
آیا نازایی باعث معافیت از خدمت خواهد شد؟
اگر نازایی با مشکلات کلیه و مجاری ادراری همراه باشد می توانند باعث معافیت شود.
آیا فتق در مردان دلیل نازایی است؟
فتق ارتباطی با نازایی ندارد.
علت نازایی در زنان
برخی موارد بیماری های زنانه باعث نازایی است که در اینجا به این مشکلات اشاره می کنیم.
- از سن ۳۲ سالگی توانایی لقا شروع می شود.
- سیگار کشیدن در مردان و زنان باعث نازایی شده و درمان آن را به درازا خواهد کشید. احتمال سقط را نیز در پی دارد.
- مصرف الکل کاهش دهنده شانس لقاح می باشد.
- چاقی، اختلال در خوردن و رژیم غذایی نامناسب نیز با این مشکل ارتباط دارد.
- ورزش خیلی زیاد و خیلی کم و عفونت های جنسی
بیماری های بوجود آورنده نازایی
مشکلات زیادی باعث ایجاد نازایی می شود که این مشکلات از موارد زیر به شمار می رود:
تنبلی تخمدان
در تنبلی تخمدان بنا به دلایل مختلفی تخمدان ها عملکرد غیر طبیعی دارند. این مشکل قابل درمان بوده و می توان این تخمک ها را فریز نمود.
کیست تخمدان
اگر تخمدان دارای کیست باشد فعالیتش مختل شده و باعث نازایی خواهد شد.
اختلالات تخمک گذاری
در هر ماه در تخمدان ها باید یک تخمک آزاد شود در غیر اینصورت در آن اختلال ایجاد می شود. دلایل بروز این مشکل را می توان گفت:
- تخمک ها قبل از رسیدن به سن ۴۰ سالگی کار نکنند.
- در صورت بالا بودن سطح پرولاکتین، در غیر زمان بارداری و شیردهی، تخمک گذاری مختل می شود.
- در خانم ها از دوران جنینی تخمک در بدنشان وجود دارد و در دوران جنینی تقسیم میوز خودشان را انجام می دهند. بعد از بلوغ در هر ماه یکی از آنها تقسیم شان را انجام می دهند. با بالا رفتن سن، سلول جدید تولید نمی شود و رشد همان سلول ادامه دارد که این باعث نازایی در سن بالا می شود.
- · تخمک ها در صورتی که دارای اختلال ژنتیکی باشند قادر به تحمل بارداری نیستند.
- با گذر زمان کیفیت تخمک ها کاسته می شود و بهترین زمان برای بارداری سن ۲۵ تا ۳۴ سالگی خواهد بود.
آیا کم کاری تیروئید باعث نازایی می شود؟
غدد تیروئید پرکار و کم کار باعث اختلال در هورمون ها شده که این با باروری رابطه مستقیمی دارد و در روند پریود نیز تاثیرگذار می باشد.
بیماری های مزمن
مشکلات کبدی، ایدز و سرطان از بیماری های مزمن است که باعث ایجاد علائم سیستمیک در بدن می شود.
بیماری های رحمی و مشکل در لوله های فالوپ
این مشکلات در رحم حرکت تخمک از تخمدان به رحم را مختل نموده و علت آن می توان زیاد باشد. مانند:
- جراحی لگن به لوله های فالوپ آسیب وارد نموده و جراحی گردن رحم باعث کوتاهی در آن می شود.
- فیبروز ساب موکوزال در دیواره رحم، باعث مشکل در جایگذاری سلول تخمک در رحم می شود و با مسدودسازی لوله فالوپ از لقاح جلوگیری می کند.
- پولیپ رحم و اندومتریوز باعث نازایی می شود.
- خانم هایی که جهت نابارور شدن لوله های فالوپ را بسته اند اگر این لوله ها را باز کنند شانس باروری را از دست خواهند داد.
- موی گربه، عفونت رحم و سرطان دهانه رحم نیز مشکل نازایی ایجاد می کند.
داروهای کاهش دهنده باروری
برخی داروها در باروری تاثیر ایجاد می کند که شامل موارد زیر هستند.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- شیمی درمانی و رادیوتراپی
- داروهای غیر قانونی
کلسترول و باروری
کلسترول بالا باعث چاقی و اضافه وزن و حتی دیابت می شود و هر سه از دلایل ناباروری هستند.
سایر علل
برخی از علل های ناباروری را در مطالب زیر شرح خواهیم داد.
- سندروم تحریک بیش از تخمدان: علائم آن استفراغ، دردشکم، تهوع، اسهال، ادرار تیره، یبوست و نفخ می باشد.
- بارداری خارج از رحمی: زمانی که سلول تخم در خارج از رحم یا لوله فلوپ تشکیل می شود.
- نازایی بر اثر روش های درمانی
یائسگی و نازایی
کسی که یائسه شود توانایی باروری را ندارد؛ زیرا رشد ماهانه تخمک را نداشته و در نتیجه تخمکی نیست که با اسپرم مخلوط شود تا جنین ایجاد شود. یائسگی با علائم خشکی واژن، گرگرفتگی، پوکی استخوان و غیره همراه است.
سوالات متداول در مورد ناباروری
در مورد ناباروری سوالاتی مطرح است که هر یک را شرح خواهیم داد.
آیا ترکیدن کیست تخمدان باعث ناباروری می شود؟
برخی مواقع ترکیدن کیست باعث آسیب به تخمدان شده و این امکان دارد باعث نازایی شود. برخی کیست های بزرگ باعث پارگی تخمدان شده و در آن خونریزی و اسکار ایجاد می کند. در نتیجه در تولید سلول تخمک و هورمون های جنسی اختلال ایجاد خواهد شد.
آیا قرص سیپروترون باعث نازایی می شود؟
قرص سیپروترون کامپاند قرص جلوگیری بوده و اثری در ناباروری ندارد.
آیا قرص راکوتان باعث ناباروری می شود؟
راکوتان در پریودی نامنظمی ایجاد نموده و اثری بر نازایی نخواهد داشت.
آیا قرص فت فست باعث نازایی می شود؟
چون میزان تستوسترون آن زیاد می باشد باعث نازایی خواهد شد.
آیا فیبروم باعث نازایی می شود؟
فیبروم بسته به محلی که در آنجا ایجاد شده ممکن است باعث نازایی شود؛ مثلا ساب موکوزال نازایی را به همراه دارد و فیبروم های بزرگ سبب سقط خواهد شد. ممکن است در رحم فیبروم باشد و ناباروری نیز ایجاد شود؛ در اینصورت فیبروم را باید بعد از زایمان از رحم خارج نمود.
آیا نازایی از علل پریود نشدن است؟
نازایی امکان دارد ناشی از مشکلی باشد که علت این مشکل عدم پریودی است. نامنظم بودن پریودی نشان از وجود مشکل در رحم بوده و تخمک گذاری هم با آن ایجاد خواهد شد. به طور کلی در راه تقسیم کامل میوزی تخمک، عدم رشد آن و آزاد شدن این سلول از تخمدان مشکلی وجود دارد که باید علت آن رفع شود.
آیا قرص ال دی باعث نازایی می شود؟
این قرص باعث اختلال در پریودی شده اگر از ۷ سال به بالا مصرف شود باعث مشکل در باروری خواهد شد.
آیا بالا بودن هورمون مردانه باعث ناباروری می شود؟
بالا بودن هورمون مردانه باعث تنبلی تخمدان و ناباروری شده؛ چون در مسیر تولید تخمک و آزاد شدن آن اختلال ایجاد می کند. بالا بودن این هورمون سبب مشکل درون ریز مانند آدرنال و غدد فوق کلیه و سپس اختلال در پریود می شود.
چه چیزی سبب نازایی در زنان خواهد شد؟
علت های زیادی ممکن است با مشکل نازایی در ارتباط باشند که در اینجا به ذکر این عوامل می پردازیم.
اگر عکس رحم بدون مشکل باشد علت نازایی چه چیز خواهد بود؟
در صورتی که عکس رحم بدون مشکل باشد در مسیر عبور اسپرم و تخمک مشکلی وجود ندارد و ساختار رحم یا مشکلات تخمدانی و هورمونی یا چاقی باعث نازایی می شود.
آیا عدم ارضا شدن زن باعث نازایی می شود؟
ارضا نشدن تاثیری در نازایی ندارد و از نظر روانی و جنسی مشکلاتی را ایجاد می کند.
شایع ترین علل نازایی در زنان چیست؟
علت هایی در بیشتر خانم ها باعث نازایی می شود تنبلی تخمدان است که بر اثر سندروم تخمدان پلی کیستیک ایجاد می شود.
ایا واکسن کرونا باعث نازایی می شود؟
اطلاعات و داده های اثبات شده ای وجود ندارد که نشان دهد واکسن کرونا باعث نازایی می شود۔
عفونت و نازایی
عفونت در زنان و مردان عاملی برای نازایی است و اگر عفونت در مجرای ادراری و کلیه باشد باعث مشکل در فرایند انتقال اسپرم خواهد شد. عفونت آلت تناسلی زنان، عفونت لوله های فالوپ و رحم در انتقال تخمک مشکل ایجاد می کند و باعث نازایی خواهد شد.
رابطه نازایی و گربه
گربه باعث نازایی نیست بلکه به دلیل آلوده بودن برای زنان باردار خطرناک خواهد بود. لذا توکسوپلاسموز مشکل عفونی است که در گربه وجود دارد و باعث سقط جنین شده و برای مادران باردار خطرناک می باشد.
عوارض نازایی
افرادی که دچار نازایی هستند مجبوراند داروهایی را جهت درمان مصرف کنند که این داروها عوارضی را برای آنها دارد. این عوارض شامل معده درد، سرگیجه، تورم بدن، گرگرفتگی، سردرد، حالت تهوع، افسردگی و غیره می باشد.
درمان نازایی چیست؟
درمان نازایی بسته به عوامل مختلفی مانند مدت ناباروری، سن فرد، وضعیت سلامتی و ترجیح شخص فرق دارد.
درمان نازایی مخصوص مردان
اگر مشکل زودانزالی باشد دارو درمان آن بوده ولی اگر مشکل واریکوسل باشد جراحی انجام می شود. در صورت مسدود شدن مجرای انزالی درمان به این صورت است که اسپرم ار بیضه استخراج شده و به تخمک تزریق می شود. در صورت مسدود شدن اپیدیدیم جراحی انجام می شود.
درمان مختص خانم ها
برای تنظیم تخمک دارودرمانی انجام می شود و در صورت مسدود شدن لوله فالوپ جراحی می شود. اندومتریوز با جراحی درمان خواهد شد. روش های کمکی برای لقاح، ریختن اسپرم به رحم در مدت تخمک گذاری، لقاح تخمک و اسپرم در آزمایشگاه، اهدا تخمک یا اسپرم و گذاشتن جنین در رحم می باشد.
درمان صد درصدی نازایی
نازایی درمان صد درصدی ندارد برخی زوجین تا آخر عمر بچه دار نخواهند شد. در اینجا به درمان های آن می پردازیم:
- رازیانه: این ماده با تحریک تخمک گذاری به درمان تنبلی تخمدان کمک می کند.
- روش پی آر پی: روش پلاکت درمانی بوده که از روش های جدید نازایی می باشد.
- آی وی اف: از درمان های فوق العاده است که به آن لقاح خارج از رحم گفته می شود. در این متد اسپرم مرد استخراج شده و در کنار تخمک زن قرار می گیرد و در محیط مصنوعی لقاح دو سلول صورت خواهد گرفت. بعد از تشکیل سلول تخم و تقسیم آن، برای لانه گزینی در محل مناسب گذاشته می شود.
چه زمانی باید جهت درمان نازایی به پزشک مراجعه نمود؟
در صورتی که ۱۲ ماه رابطه جنسی داشتید بدون اینکه از وسایل یا قرص های جلوگیری کننده استفاده کنید باردار نمی شوید؛ باید به دکتر متخصص زنان مراجعه نمایید. در صورتی که سنتان ۳۵ تا ۴۰ سال بوده و بعد از شش ماه تلاش باردار نشدید یا اگر مشکل نامنظمی پریود را دارید و قاعدگی شما دردناک است. اگر بیماری اندومتریوز یا التهابی لگن دارید یا چندین سقط داشتید یا در حال درمان سرطان رحم هستید باید برای بچه دار شدن به پزشک مراجعه کنید. اگر آقایی هستید که اسپرم شما کم است یا دارای اختلال در بیضه، پروستات و دیگر مشکلات جنسی مانند واریکوسل دارید یا از نظر ژنتیکی در خانواده مشکل ناباروری دارید باید به پزشک مراجعه کنید.