دیسپلازی ریوی در نوزادان نارس چیست؟
نوزادانی که زودتر از زمان مقرر شده متولد می‌شوند، ممکن است دچار بیماری تنفسی شوند و در معرض بیماری دیسپلازی ریوی قرار بگیرند. این بیماری مزمن ریوی در بیشتر موارد بهبود می‌یابد اما در برخی موارد عوارض آن تا مدت‌ها همراه کودک است. در ادامه بیشتر با این بیماری آشنا می‌شویم.
عفونت ریه در نوزادان نارس
دیسپلازی برونکوپولموناری یا BPD نوعی بیماری مزمن ریوی است که در نوزادان وجود دارد. در این بیماری در نحوه رشد بافت‌های ریه نوزاد مشکلی بوجود می‌آید. اکثر نوزادانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، نارس متولد شده‌اند یا دچار مشکلات تنفسی شده‌اند و نیاز به اکسیژن درمانی دارند. باید بدانید که نوزادان با BPD بدنیا نمی‌آیند و این مشکل ناشی از آسیب به ریه در زمانی که نوزاد اکسیژن دستگاه تنفس را طولانی مدت استفاده می‌کند، بوجود می‌آید. این اتفاق باعث التهاب، تورم، سوزش و زخم در ریه‌ها می‌شود. معمولا نوزادان مبتلا به BPD بهبود پیدا می‌کنند اما در مواقعی ممکن است تا مدت‌ها با مشکلات تنفسی دست و پنجه نرم کنند.
دیسپلازی ریوی چگونه اتفاق می‌افتد؟
معمولا نوزادانی که ریه‌های نارسی دارند در دستگاه قرار می‌گیرند و بوسیله دستگاه تنفسی مکانیکی تنفس می‌کنند. اکسیژن از طریق یک لوله نازک که در نای کودک قرار گرفته است وارد ریه‌ها می‌شود و دستگاه همراه با فشار اکسیژن را وارد ریه‌های سفت و توسعه نیافته کودک می‌کند. برخی از کودکان نیازی به لوله تنفسی ندارند اما به فشار و اکسیژن نیاز دارند که در این صورت پزشک از شاخک‌های بینی برای ارسال اکسیژن به ریه‌ها کمک می‌گیرد. کودکان نارس به اکسیژن با غلظت بیشتری از آنچه که در هوا است، نیاز دارند. با گذشت زمان فشار ناشی از تهویه و اکسیژن اضافی ممکن است به ریه‌های نوزاد آسیب برساند که این نوع آسیب از رشد طبیعی ریه‌ها جلوگیری می‌کند. بنابراین این نوزادان همچنان مشکلات تنفسی دارند و به اکسیژن اضافی نیاز دارند. معمولا نوزادانی که بیشتر از 28 روز به اکسیژن نیاز دارند دچار دیسپلازی می‌شوند. همچنین اگر نوزاد نارسی به نقص‌های مادرزادی، بیماری قلبی، ذات الریه و سایز عفونت‌ها مبتلا باشد ممکن است دیسپلازی برونکوپلونری اتفاق بیفتد.
عوارض دیسپلازی ریوی در نوزادان نارس
ممکن است عوارض این بیماری تا مدت‌ها با کودک شما همراه باشد. احتمال ابتلا به عفونت‌های ریوی مانند ذات الریه، آنفولانزا و ویروس سنسیشال تنفسی در این کودکان بیشتر است.
یکی دیگر از عوارضی که بیماری دیسپلازی ریوی به همراه دارد، تجمع مایعات اضافی در ریه‌ها است که باعث می‌شود هوا به سختی از مسیر‌های عبور هوا عبور کند.
در برخی مواقع کودکان مبتلا به این بیماری ممکن است دچار عوارضی در سیستم گردش خون خود شوند.
ریه نوزاد نارس کی کامل می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که باید در دوران بارداری و رشد جنین بیفتد، رشد ریه‌های نوزاد است. ریه‌های سالم و رشد کرده یکی از عوامل کلیدی بسیار مهم برای زندگی خارج از رحم است. بسیاری از قسمت‌های بدن نوزاد در مراحل رشد اولیه جنینی رشد می‌کنند، اما ریه‌ها هر روز به رشد نیاز دارند. حتی یک روز می‌تواند بر رشد ریه‌ها تاثیر بگذارد. یکی از ویژگی‌های منحصربه فرد ریه‌ها این است که آنها تنها سیستمی در بدن بوده که عمدتا تا زمان تولد غیر فعال هستند و مانند دیگر اعضای بدن در رحم بصورت کامل فعالیت ندارند.
فرآیند رشد ریه در رحم بسیار پیچیده است. هر نوزاد در دوران جنینی در رحم تمرین تنفس انجام می‌دهد اما هیچ هوای واقعی در داخل ریه‌ها تا زمان تولد تبادل نمی‌شود. ریه نوزادان از هفته 32 بارداری تا 3 سال اول زندگی رشد کرده و تکمیل می‌شود. بنابراین کودکانی که قبل از هفته 37 بارداری متولد می‌شوند، نارس به حساب می‌آیند. لازم به ذکر است که سن حاملگی کامل 40 هفته است.
نوزاد نارس چند روز در دستگاه می‌ماند؟
اگر نوزادی تا قبل از هفته 37 بارداری متولد شود، برخی از اندام‌های آنها به تکامل نهایی نرسیده‌اند و نارس محسوب می‌شود. نوزادان نارس از یک روز تا 3 ماه ممکن است به دستگاه نیاز داشته باشند. این مدت بستگی به شرایط نوزاد دارد. زمانی که ریه و مغز نوزاد کامل شود و قدرت تنفس، مکیدن و حفظ حرارت بدن خود را داشته باشد با نظر پزشک مرخص می‌شود. هرچه نوزاد زود تر متولد شود، زمان طولانی‌تری را باید در مراقبت‌های ویژه سپری کند.
داروهای نوزادان نارس
بعد از آنکه نوزاد نارس شما به بخش NICU منتقل شد، آزمایشات متعددی روی او انجام می‌شود. برخی از این آزمایشات تنها در صورتی که کودک شما مشکوک به عارضه خاصی باشد، انجام می‌شود. در طی این مدت ضربان قلب، تنفس و فشار خون کودک شما بطور مکرر کنترل می‌شود. ورودی و خروجی مایعات با دقت بررسی می‌شود که کودک چه مقدار شیر دریافت می‌کند و چه مقدار مایعات از طریق کثیف کردن پوشک از دست می‌دهد.
در این مدت ممکن است داروهایی به کودک شما داده شود تا باعث رشد، بلوغ و تحریک عملکرد ریه‌ها، قلب و گردش خون شود. بسته به شرایطی که کودک شما دارد داروها ممکن است به شرح زیر باشد:
سورفکتانت (Surfactant): دارویی که برای درمان سندرم دیسترس تنفسی تجویز می‌شود.
Fine-mist یا IV: این دارو برای تقویت تنفس و ضربان قلب استفاده می‌شود.
آنتی بیوتیک: در صورت وجود عفونت یا خطر احتمالی عفونت تجویز می‌شود.
ادرار آورها: داروهایی که برای کنترل و مدیریت مایعات اضافی تجویز می‌شود.
داروهای چشم: این نوع داروهای برای جلوگیری از رشد عروق خونی جدید که می‌تواند باعث رتینوپاتی نارس شود، به چشم تزریق می‌شوند.
داروهایی که به بستن نقص قلبی (مجرای شریانی باز) کمک می‌کنند.
آنتی بیوتیک برای نوزاد نارس
یک تجزیه و تحلیل نشان می‌دهد که تقریبا 80 درصد از نوزادان نارس در معرض درمان با آنتی بیوتیک‌ها هستند. آنتی بیوتیک‌ها معمولا برای نوزادان نارسی تجویز می‌شوند که در معرض عفونت‌های باکتریایی و سپسیس زودرس (EOS) هستند. عفونت‌های باکتریایی می‌توانند از طریق دستگاه تناسلی مادران در حین زایمان یا پس از تولد به نوزاد نارس منتقل شود. اکثر نوزادان کم وزن آنتی بیوتیک دریافت می‌کنند. اما بهتر است قبل از شروع آنتی بیوتیک‌ها برای نوزادان حتما آزمایشات لازم و تایید عفونت انجام شود زیرا آنتی بیوتیک‌ها خود عوارض خطرناکی برای نوزادان به همراه دارد.