روز قلم 14 تیرماه؛ روز قلم در تقویم رسمی و شاهنامه فردوسی و پیام تبریک این روز

14 تیرماه روز مهمی برای اهالی قلم است. روزی که در تقویم رسمی ایران و حتی در ایران باستان نیز به نام روز قلم شناخته می‌شد. ما نیز در سایت ادبی و هنری روزانه قصد داریم اطلاعات مفیدی را برای شما دوستان قرار دهیم. با ما باشید.

تاریخ دقیق روز قلم کی است؟

در تقویم رسمی ایران روز چهاردهم تیرماه روز قلم است. این روز در سال 1381 پس از پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی به ثبت رسید.

روز قلم در تقویم رسمی کشور

یشینۀ نام‌گذاری چهاردهم تیرماه به نام روز قلم به سال 1381 برمی‌گردد. اعضای انجمن قلم ایران مدت‌ها در پی اختصاص دادن و انتخاب یک روز خاص برای اهالی فرهنگ و قلم بودند تا در این روز بتوانند برنامه‌های فرهنگی مناسبی برای اهالی قلم برگزار کنند.

تا اینکه در سال 1381 و پس از بررسی تاریخ‌های متفاوت تصمیم بر این گرفته شد که روز قلم ریشه در فرهنگ و تاریخ ملی داشته باشد و به همین خاطر روز چهاردهم تیرماه از طرف این انجمن به عنوان روز قلم پیشنهاد شده و در نهایت به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.

روز قلم در شاهنامه فردوسی

بر اساس شاهنامه، تهمورث دیوبند پسر و جانشین هوشنگ بود و وقتی به پادشاهی رسید قول داد که جهان را از بدی ها پاک و دست دیوها را از همه جا کوتاه کند.

او با افسونی نیرومند سالار دیوان را پست و ناتوان کرد و فرمانبردار ساخت و لقب دیوبند گرفت.

تهمورث اهریمن را با افسون اسیر کرد و 30 سال، سوار بر اهریمن دور زمین را می‌گشت. وقتی دیوان این وضعیت اهریمن را دیدند دیگر به دستوراتش گوش ندادند. دور هم جمع شدند و تصمیم گرفتند تاج و تخت پادشاهی را از تهمورث بگیرند.

وقتی طهمورث از نقشه آن‌ها باخبر شد، به جنگشان رفت و دوسوم از سپاه اهریمن را به افسون بست و یک سوم دیگر را به گرز گران شکست و بر زمین افکند. دیوان  از او خواستند که آنها را نکشد و جان‌شان را ببخشد تا هنری نو به او بیاموزند.

دیوان رمز نوشتن را بر وی آشکار کردند و نزدیک سی گونه خط، از پارسی و رومی و تازی و پهلوی وسغدی و چینی به وی آموختند. البته در برابر روایت شاهنامه و فردوسی در روایت دینکرد آمده است که راز نوشتن را اهریمن پنهان کرده بود و تهمورث توانست با اسیر کردن او به این راز پی ببرد.

هنگامی که تهمورث از مردم خواست نوشتن را فرا بگیرند، آنان این کار را جادویی منسوب به دیوان دانستند و از یادگیری سر باز زدند.

تهمورث به دنبال آن برای نویسندگان و کاتبان، جشنی بر پا کرد که اهمیت آموزش خط و ارجمندی این هنر را نشان بدهد و آن را کاری اهورایی و مقدس نامید، به همین دلیل هم نوشتن در دوران تاریخی به کاری مقدس تبدیل شد که تنها افرادی مشخص از میان موبدان و اشراف خاندان ها به آن می پرداختند.

روز قلم در اساطیر ایرانی

چهاردهم تیرماه در تقویم ایران باستان، روز تیر از ماه تیر است و تیر یا عطارد در اسطوره‌های ایرانی ستاره فلکی دبیر است. از منظری، عطارد نویسنده فلک است و به همین دلیل، چهاردهم تیرماه را روز قلم نامیدند. چون به نوعی جهان را تیر یا عطارد می‌نوشته است.

دهانه های برخوردی سیاره عطارد به نام نویسندگان و هنرمندان مشهور جهان نامیده شده اند که در میان آن ها نام شاعران مختلف ایرانی نیز دیده می شود؛ ازجمله دهانه فردوسی، دهانه نظامی، دهانه رودکی و دهانه نوایی. یکی از دشت های بزرگ عطارد به نام هامونه تیر نیز نام فارسی این سیاره را بر خود دارد.

سخن استاد زبان فارسی درباره رئز قلم و تاثیر آن از شاهنامه فردوسی

محمد قاسم‌زاده  گفته است: چهاردهم تیرماه در تقویم ایران باستان، روز تیر از ماه تیر است. در تقویم باستانی ایران، هر روز یک نام دارد. وقتی نام روز و ماه، یکی می‌شود آن روز را جشن می‌گرفتند. چهاردهمین روز از ماه تیر هم تیر نام دارد و در این روز جشن تیرگان را می‌گرفتند.

اما تیر یا عطارد در اسطوره‌های ایرانی ستاره فلکی دبیر است. از منظری، عطارد نویسنده فلک است و به همین دلیل، چهاردهم تیرماه را روز قلم نامیدند. چون به نوعی جهان را تیر یا عطارد می‌نوشته است.

اصولا نوشتن را در اسطوره‌های ایرانی به بشر نسبت نمی‌دهند. در شاهنامه، وقتی هوشنگ پیشدادی دیوها را اسیر می‌کند، به آنها اجازه زندگی می‌دهد، به شرطی که نوشتن را به بشر بیاموزند. نوشتن تحت اختیار دیوها بوده است.

این یک تغییر ماهیت در اسطوره است. وقتی اساطیر هند و ایرانی از هم تفکیک می‌شوند، تغییری در ماهیت برخی از اساطیر اتفاق می‌افتد.

یعنی برخی از اساطیر که پیش از این در ایران، دیو بوده‌اند، در هند فرشته محسوب می‌شوند و برعکس. به نوعی این مفاهیم در مقابل هم قرار می‌گیرند. بی‌تردید این دیوهایی که قرار بوده نوشتن را به انسان بیاموزند، در هنگامی که فرهنگ ایرانی و هندی آمیخته بوده، دیو نبوده‌اند و در آن زمان نوشتن یک امر مقدس به شمار می‌آمده است.

اهمیت قلم در قرآن

جایگاه شاعر در فرهنگ عربی، به یک نگاه قبیله‌ای برمی‌گردد. جامعه‌ای که فرهنگ شهری درستی ندارد و شعرا کاتبانی بودند که در جنگ بین قبایل، در تحقیر قبیله مقابل شعر می‌سرودند و در واقع رجز می‌خواندند. شعری که در بین اعراب وجود داشته، شرح تفاخر یک قبیله بر قبیله دیگر بود.

هفت شعر از روزگار اعراب باقی مانده که به اشعار معلقه مشهور هستند که در خانه کعبه آویزان بودند. مقداری از آنها عاشقانه است و تعدادی هم به فخرفروشی و ستایش قبیله می‌پردازد. اما این‌ها در کلام بسیار زیبا هستند. به همین دلیل بوده که وقتی اعراب قرآن را شنیدند، گمان کردند که شعر است. در حالی که در فرهنگ عرب، گمراهان که قصد قتال داشتند، به دنبال شاعران می‌رفتند.

پیام تبریک روز قلم به نویسندگان

روز ملی قلم بر نویسندگان، متفکران و فرهیختگان مبارک باد

قلم در ایران ما پیشینه ای دیرینه دارد. یکی از مهم ترین جشن های ایران باستان پاسداشت قلم بوده است. قلم، زبان عقل و معرفت و احساس انسان ها و بیان کننده اندیشه و شخصیت صاحب آن است.

قلم تخریب می کند. می سازد. واقعیت ها را آشکار می کند. آشکارها را نهان می کند. در واقع قلم معجزه ای جاودان است.

روز قلم بر تمام نویسندگان و فرهیختگان گرامی باد

اگر کتابی هست که می‌خواهید بخوانید، اما هنوز نوشته نشده است، باید آن را بنویسید.

تونی موریسون

روز قلم گرامی باد

یا چیزی بنویس که ارزش خواندن داشته باشد یا کاری انجام بده که ارزش نوشتن داشته باشد.

بنجامین فرانکلین

روز نویسندگی و قلم بر شما گرامی باد

نه اشکی در نویسنده، نه اشکی در خواننده. نه شگفتی در نویسنده، نه شگفتی در خواننده.

رابرت فروست

روز بزرگ قلم بر شما مبارک باد

کلمات می توانند مانند اشعه ایکس باشند اگر به درستی از آنها استفاده کنید. از هر چیزی عبور می کنند. می خوانی و سوراخ می شوی.

آلدوس هاکسلی، دنیای جدید شجاع

روز قلم گرامی باد.

چقدر بیهوده است که بنشینی و بنویسی، در حالی که برای زندگی قیام نکرده ای.

هنری دیوید ثورو

روز قلم گرامی باد

وقتی می نویسم می توانم همه چیز را از بین ببرم. غم های من ناپدید می شوند، شجاعت من دوباره متولد می شود.

آن فرانک

روز قلم گرامی باد

من همیشه دو کتاب در جیبم نگه داشتم، یکی برای خواندن، یکی برای نوشتن.

رابرت لوئیس استیونسون

گرامی داشت روز نویسندگی و قلم

شما می توانید هر چیزی را با نوشتن بسازید.

سی. اس لوئیس

روز قلم گرامی باد

یک کلمه پس از یک کلمه پس از یک کلمه، قدرت است.

مارگارت اتوود

گرامی داشت روز نویسندگی و قلم

اشک ها کلماتی هستند که باید نوشته شوند.

پائولو کوئیلو

گرامی داشت روز نویسندگی و قلم

شما باید بنویسید زیرا عاشق شکل داستان ها و جملات و ایجاد کلمات مختلف در یک صفحه هستید. نوشتن از خواندن می آید و خواندن بهترین معلم نحوه نوشتن است.

آنی پرولکس

گرامی داشت روز نویسندگی و قلم

هدف یک نویسنده این است که تمدن را از نابودی خود باز دارد.

آلبر کامو

روز قلم مبارک باد

ایده ها مانند خرگوش ها هستند. شما یک زوج می گیرید و یاد می گیرید که چگونه با آنها رفتار کنید، و خیلی زود یک دوجین خواهید داشت.

جان اشتاین بک

گرامی داشت روز نویسندگی و قلم

به عنوان یک نویسنده، نباید قضاوت کرد، باید درک کرد.

ارنست همینگوی

گرامی داشت روز نویسندگی و قلم

قسم به نخستین خطی که از نگاه قلم، تا افق ناپیدای آفرینش کشیده شد! روز قلم مبارک

قلمى را که درد مى کند که از جبر زمانه کمرش شکسته و دست و بالش را بسته اند اما با جوهره ى وجودش تا آخرین لحظه بی مزد و منت برایتان نقش خیال مى زند تا براى دقایقی ذهنتان را درگیر کند دوست بدارید و دوست تر بدارید کسی را که قلم به دست مى گیرد تا معجزه ای کند به نام دلنویس روز قلم بر عزیزان هم قلم مبارک

قلم زبان خداست قلم امانت آدم است قلم ودیعه عشق است هرکسی را توتمی است و قلم توتم من است و قلم توتم ما, روز قلم مبارک

نویسندگی یعنی همراه و همیار شدن با کاغذ و قلم است روز قلم مبارک

نوشتن دردی دارد

که سهم تو می‌شود…

من با اشک‌هایت آشنا هستم

از طرف یار شبانه ات؛ قلم…

روز قلم بر اهالی قلم مبارک

من با توی نویسنده سرچشمه ای از زندگی را بازیافته ام که گمش کرده بودم… شاید آدم برای اینکه خودش باشد به بودن یک نویسنده در کنار خود نیاز داشته باشد. معمولاً همین طور است و من به تو نیاز دارم تا بیشتر خودم باشم!

همسر عزیزم! روزت مبارک