روش اورژانسی پیشگیری از بارداری؛ چگونه اورژانسی از بارداری جلوگیری کنیم؟
پیشگیری اورژانسی از بارداری در واقع همان روشهایی است که در صورت شک و تردید در هنگام نزدیکی بدون استفاده از راه مطمئن صورت می گیرد. اگر شما هم از روشهای مطمئنی چون آی یو دی و یا کاندوم و یا قرص ضدبارداری استفاده نمی کنید و ناگهان به صورت اورژانسی مجبور به پیشگیری از حاملگی ناخواسته هستید بهتر است موارد زیر را رعایت کنید.
قرص اورژانسی پیشگیری از بارداری
این قرصها را حتماً باید بعد از مقاربت استفاده شود و توجه شود که بیشتر از 72 ساعت نباید از آن بگذرد. می توان از قرصهای معمولی جلوگیری از بارداری هم استفاده کرد و روشی آسان است و هیچ مشکلی برای بارداری در آینده ایجاد نمی کنند.
زمانی که نزدیکی از طریق دخول از سمت واژن باشد و هیچ یک از روش پیشگیری از بارداری هم استفاده نشده باشد یا به درستی استفاده نشده باشد می توان از قرص اورژانسی استفاده نمود.
این موقعیت ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- زمانی که علیرغم استفاده از کاندوم مردانه، در زمان نامناسبی خارج شود یا پاره شود.
- مقاربت بعد از فراموش کردن اتفاقی یک قرص از دوره قرصهای جلوگیری از بارداری انجام شود.
- زمانی که علیرغم استفاده از دیافراگم یا کلاهک دهانه رحم، بطور زودهنگام بیرون آید و یا بعد از نزدیکی بلافاصله خارج شود.
- در صورت استفاده از روش تقویمی، محاسبه زمان تخمک گذاری بطور ناصحیح انجام شود و نزدیکی کامل در زمان باروری زن انجام شده باشد. برنامه استفاده از روش طبیعی یا انقطاع در نزدیکی با شکست مواجه شود.
چگونگی مصرف قرص جلوگیری از بارداری
باید در دو نوبت با فاصله 12 ساعت هر بار 2 قرص HD خورده شود. در واقع بعد از مقاربتی که احتمال بارداری دارد در اولین فرصت 2 قرص خوراکی HD همراه با شیر یا آب زیاد مصرف می شود. باید دقت کرد که قرص نوبت اول در زمانی خورده شود که نوبت دوم را بتوان 12 ساعت پس از آن مصرف کرد. مصرف نوبت اول را نباید بی دلیل به تاخیر انداخت، زیرا میزان تاثیر ممکن است با گذشت زمان کاهش یابد.اگر قرص نوع LD در دسترس باشد، باید در هرنوبت 4 قرص مصرف کرد.
نکته مهم: اگر بیش از 72 ساعت (3 روز) از مقاربت گذشته باشد، استفاده از روش اضطراری توصیه نمی شود و باید در این موارد با پزشک مشورت کرد.
پس استفاده از قرصها به قرار زیر شد:
- قرصHD ، دو عدد در اولین فرصت و دو عدد 12 ساعت بعد
- قرصLD، چهار عدد در اولین فرصت و چهار عدد 12 ساعت بعد
- قرص تری‌فازیک، 4 عدد قرص سفید در اولین فرصت و چهار عدد قرص سفید 12 ساعت بعد (قرصهای مرحله سوم)
چه زمان روش اورژانسی پیشگیری از بارداری تأثیرگذار است؟
اثربخشی این روش به نحوه صحیح استفاده و بخصوص زمان مصرف قرصها بستگی دارد. این روش صد درصد موثر نیست، اما تقریبا در 98% موارد از حاملگی پیشگیری می کند. یعنی از هر 100 خانمی که از این روش برای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند حدود 2 نفر در طول یکسال حامله می شوند. اگرچند بار از این روش استفاده شود، تاثیر آن کمتر شده و احتمال بارداری بیشترمی شود. بنابراین این روش فقط برای موارداضطراری بکار می رود و نباید بطور مداوم، بعنوان یک روش پیشگیری بکار رود. بلکه پس از استفاده از این روش، فرد باید به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کرده و پس از مشاوره، یکی از روشها را بصورت دائمی انتخاب کند.
اگر فرد در طول دو ساعت پس از مصرف قرصها در نوبت اول یا دوم، دچار استفراغ شد، در اولین فرصت باید 2 قرص دیگر HDمصرف کند. اگر این اتفاق بعد از خوردن قرصها در نوبت اول رخ دهد، قرصهای نوبت دوم کماکان باید 12 ساعت بعد از نوبت اول مصرف شوند. تزریق یک آمپول ب 6 بصورت عضلانی میتواند در کاهش تهوع موثر باشد. استفراغ اگر بیش از دو ساعت بعد از مصرف قرصها رخ دهد، اهمیتی ندارد زیرا دارو جذب شده است.
عملکرد آن بر بدن به منظور پیشگیری از بارداری چیست؟
مصرف این قرصهای هورمونی با متوقف کردن تخمک گذاری یا تداخل در جایگزینی تخمک لقاح یافته در رحم می تواند مانع حاملگی شود. از آنجا که تخمک لقاح یافته ظرف مدت کودتاهی در قسمتی از رحم جایگزین می شود، زمان استفاده از این روش بسیار حائز اهمیت است. در واقع اگر عمل جایگزینی اتفاق افتاده باشد استفاده از این روش مانع از پیشرفت روند بارداری نشده و موجب بروز سقط نخواهد شد.
بعضی از داروهایی که بطور کلی اثربخشی قرصهای ضدبارداری را کاهش می دهند ممکن است در کارآیی این روش نیز اختلال ایجاد کنند. برخی از این داروها عبارتند از ریفامپین (نوعی آنتی بیوتیک)، گریزوفولوین (داروی ضد قارچ خوراکی)، باربیتوراتها و برخی از داروهای ضد صرع.
عوارض جانبی قرص اورژانسی
عوارض جانبی خطرناکی ندارند اما ممکن است باعث بروز حالت تهوع، سردرد، سرگیجه، گرفتگی شکم و یا احساس پری و درد سینه رخ دهد که به طور موقت و گذرا بوده و بعد از یکی دو روز برطرف خواهند شد. اما به منظور پیشگیری از حالت تهوع می توان همراه با قرص اورژانسی، قرص ضدتهوع نیز مصرف شود. مهم تر آنکه استفاده از این نوع روش تأثیری در میزان باروری فرد در آینده نخواهد داشت.
استفاده از قرص اورژانسی در دوران شیردهی
مقدار استروژن موجود در قرصهای ترکیبی ضد بارداری می تواند در مقدار و کیفیت شیر مادر تاثیر منفی داشته باشد. اما بنظر نمی رسد که استفاده کوتاه مدت آن این تاثیر را بگذارد. بعلاوه هورمون ترشح شده در شیر آثار نامطلوبی در شیرخوار نخواهد داشت.
نکاتی که در هنگام مصرف قرص اورژانس باید رعایت نمود:
- بهتر است که قرصها با شکم خالی خورده نشود.
- در صورت استفراغ کردن تا دو ساعت پس از استفاده از روش، خوردن مجدد قرصها ضروری است.
- در صورت قاعده نشدن فرد در عرض 3 هفته پس از مصرف روش اورژانسی پیشگیری از بارداری، باید، تست بارداری (ترجیحاً بتا اچ.سی.جی) در مورد وی انجام شود.
- حداکثر دفعات مجاز استفاده از این روش در هر سیکل قاعدگی یک بار است. این روش باید در حداقل دفعات ممکن در طول دوران باروری استفاده گردد. مجاز بودن یک بار استفاده از این روش در هر دوره قاعدگی دلیلی بر تایید مصرف آن در هر دوره قاعدگی به عنوان روش پیشگیری از بارداری نیست.
- با توجه به اینکه این روش برای جنین خطرناک نیست، در صورت وقوع حاملگی، نیازی به سقط جنین نخواهد بود.
چگونه متوجه شویم قرص اثر کرده است؟
پس از مصرف هیچ علامت فوری که نشان دهد قرصها اثر کرده یا نکرده اند، وجود ندارد و فقط قاعدگی باید به موقع، چند روز زودتر یا دیرتر رخ دهد. اگر شروع قاعدگی، بیش از یک هفته به تاخیر افتد و یا هر مورد خاص دیگر وجود داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کرد. نکته مهم این است که اگر بعد از مصرف قرصها، دوباره مقاربتی انجام شود که احتمال بارداری در آن وجود داشته باشد، قرصهای قبلی خورده شده از بارداری مجدد جلوگیری نمی کنند.
معایب قرصهای اورژانسی
- دارای عوارض جانبی مثل تهوع می باشد
- باید حتما در طی 72 ساعت بعد از مقاربت استفاده شود
- از بیماریهای عفونی مقاربتی مثل ایدز جلوگیری نمی کند
- از این روش فقط در موارد اورژانسی و اضطراری باید استفاده شود و نباید به طور دائمی از آن استفاده کرد
همچنین بخوانید: قرص تأخیری مردان