آلرژی چشمی نوزاد؛ علائم حساسیت چشمی نوزاد و درمان آن
آلرژی چشمی، عارضه‌ای که ممکن است در تمامی فصول سال به خصوص در فصل بهار، به دلیل گرده افشانی گیاهان برای افراد مختلف اتفاق افتد. علاوه بر بزرگسالان، بسیاری از کودکان نیز ممکن است به گرده‌های فصلی، کپک، شوره حیوانات خانگی و گرده و غبار حساسیت داشته باشند. طبق تحقیقات صورت گرفته حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از کودکان و نوزادان، حداقل در یک دوره از زندگی خود به آلرژی‌های مختلف دچار می‌شوند. در این مقاله قصد داریم تا به آلرژی چشمی نوزاد بپردازیم و علائم آن را به همراه نکاتی برای کنترل و مدیریت این علائم توضیح دهیم؛ با ما همراه باشید.
آلرژی یا حساسیت به مواد استنشاقی مانند گرده و غبار، گرده، شوره حیوانات خانگی، کپک و موارد بسیار زیاد دیگر گفته می‌شود که علاوه بر بزرگسالان بین کودکان و نوزادان نیز دیده می‌شود. در نوزدان احتمال ابتلا به آلرژی‌هایی مانند آلرژی غذایی و اگزما بیشتر است، مخصوصاً اگر کودک سابقه خانوادگی بیماری‌هایی چون آسم، آلرژی، اگزما یا تب یونجه داشته باشد. آلرژی در کودکان یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی می‌باشد که ممکن است در فصول مختلف سال اتفاق افتد. اگر کودک یا نوزاد شما به طور مرتب به چشم‌های خود دست می‌زند و آنها را می‌مالد یا اینکه بی‌دلیل از چشم‌هایش اشک جاری می‌شود، ممکن است که دچار آلرژی چشمی شده باشد و باید سریعاً اقدامات لازم صورت گیرد.
فهرست موضوعات این مطلب
زمان ایجاد آلرژی چشمی در کودکان
آلرژی چشمی معمولاً در سال اول زندگی، برای بیشتر نوزادان امری غیر عادی است. طبق تحقیقات صورت گرفته علائم آلرژی ممکن است در هر سنی آغاز شود. کودکان سه تا پنج سال بیشتر در معرض ابتلا به آلرژی‌های فصلی قرار می‌گیرند. در صورتی که افراد مبتلا به آلرژی در سن ده سالگی، علائم آن را متوجه می‌شوند. برخی دیگر از بچه‌ها در سن یک تا دو سالگی دچار حساسیت می‌شوند و در برابر سایر آلرژن‌ها مانند گرده افشانی گیاهان، گرد و غبار یا پوست حیوانات داخلی از خود حساسیت نشان می‌دهند.
علت آلرژی چشمی در نوزادان
برخی از نوزادان ممکن است که با قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی‌زا، دچار آلرژی زودرس شوند. اولین عطسه نوزادان می‌تواند کمی گیج‌کننده و دلهره‌آور باشد. علی الخصوص که بعد از مراجعه به پزشک متخصصین اطفال، دلایل گوناگونی برای علائم فرزند شما در نظر داشته باشند. بیشتر اوقات علائمی مثل آبریزش بینی، مشکلات گوارشی، ضایعات پوستی، ضعف و بی‌حالی که علائمی مشابه با علائم سرما خوردگی هستند، می‌توانند جز علائم بروز آلرژی در کودک شما باشند. اصلی‌ترین علت آلرژی در نوزادان، واکنش شدید سیستم ایمنی آنها به یک ماده یا مواد خاص است.
سیستم ایمنی برای دفاع از بدن در برابر بیماری های مختلف، به وجود آمده است. گاهی اوقات ممکن است که سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل دیگری مانند مواد غذایی، گرده گل ها یا دیگر آلرژن های استنشاقی که کاملاً بی خطر هستند، از خود واکنش نشان دهد. بسیاری از کودکان ممکن است که در زمان نوزادی یا خردسالی، آلرژی چشمی را تجربه کنند. در واقع آنها این عارضه را از والدین بیولوژیکی خودشان به ارث می برند. اگر که یکی از والدین به حساسیت یا آلرژی مبتلا باشد، احتمال انتقال آن به کودک خردسالش ۵۰ درصد است و اگر هر دوی والدین سابقه آلرژی در دوران کودکی را داشته باشند، احتمال انتقال آن به فرزندشان تا ۸۰ درصد بالا می‌رود. در صورت مشاهده آثار و علائم آلرژی حتماً در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید. متخصص به منظور فهمیدن علت آلرژی فرزند شما، معمولاً تست آلرژی تجویز می‌کند.
مطلب مشابه: مشکلات شایع نوزادان؛ 13 مشکل و بیماری نوزاد که شایع هستند
علائم آلرژی چشمی در نوزادان
کودکان خردسال و نوزادان نمی‌توانند علائم ناشی از آلرژی چشمی خود را به شما بگویند. بنابراین والدین باید علائم بروز حساسیت‌های چشمی در کودکان را بشناسند تا در صورت مشاهده، بتوانند آن را تشخیص و کنترل کنند. شایع‌ترین علائم آلرژی در نوزادان، مربوط به آلرژی‌های غذایی است که این آلرژی می‌تواند به صورت انواع حساسیت‌های پوستی، اگزما، عدم وزن‌گیری، بی‌قراری و علآئم گوارشی مانند اسهال و استفراغ نمایان شود. حساسیت‌های فصلی مانند حساسیت به گرده گیاهان معمولاً در کودکان یک تا دو سال اتفاق می‌افتد که معمولاً عوارض یا مشکلی برای آنها ایجاد نمی‌کند. در صورتی که در کودکان بالای شش ماه، عوارض ناشی از حساسیت نسبت به مواد آلرژی‌زا می‌تواند آزار دهنده و سخت باشد. در کودکان مبتلا به آلرژی، یک یا چند موارد زیر ممکن است که دیده شود:
• حلقه‌های تیره در اطراف چشم
• خارش که باعث مالش چشم یا بینی می‌شود.
• چشم‌های قرمز، آبکی یا پف کرده
• عطسه
• تنفس دهانی مکرر
• خس خس سینه
• سرفه‌های خشک که باعث تولید مخاط شفاف می‌شود.
• بی‌قراری، تحریک‌پذیری یا خستگی مفرط
• خارش کانال‌های گوش
• مشکل خواب
• آبریزش یا گرفتی بینی
• التهاب و تورم پلک‌ها
• اشک آلود بودن چشم‌ها
• خونی شدن رگ‌های چشمی
• سردرد
• احساس سفتی یا تنگی نفس در قفسه سینه
اگر علائم گفته شده، در یک زمان مشخص مثل فصل بهار، اتفاق افتد، ممکن است که نشانه یا علامتی از واکنش بدن کودک به آلرژن‌های خارجی باشد. اگر پدر و مادر سابقه خانوادگی آلرژی داشته باشند، احتمال اینکه کودک آنها نیز مستعد آلرژی‌های فصلی باشد، بالا است.
تشخیص سرما خوردگی از آلرژی در کودکان و نوزادان
تشخیص آلرژی از سرما خوردگی در نوزادان و کودکان نوپا امری سخت و دشوار است. هر دو این بیماری‌ها می‌توانند باعث بروز علائمی چون عطسه، سرفه، آبریزش بینی، اشک چشم و سردرد شوند. برای تشخیص آلرژی از سرما خوردگی می‌توان تست‌های زیر را انجام داد:
رنگ و قوام مخاط در نوزاد چگونه است؟
۱_ شفاف و آبکی
۲_ ضخیم همراه با تغییر رنگ
سرفه نوزاد چگونه است؟
۱_ خشک
۲_ تر
چشمان نوزاد چگونه به نظر می‌رسد؟
۱_ قرمز و متورم
۲_ خوب به نظر می‌رسد
آیا نوزاد تب دارد؟
۱_ خیر
۲_ بله
اگر بیشتر پاسخ‌های داده شده گزینه یک باشد، نوزاد دچار آلرژی شده است و اگر بیشتر پاسخ‌ها گزینه دو بود، احتمال ابتلا به سرما خوردگی وجود دارد. همچنین چند علامت دیگر نیز وجود دارند که می‌توانند به شما در تشخیص آلرژی از سرما خوردگی در نوزادان کمک کنند که در ادامه آنها را توضیح خواهیم داد:
• سن فرزند می‌تواند در تشخیص آلرژی از سرما خوردگی به شما کمک کند. معمولاً آلرژی چشمی یا حساسیت فصلی در کودکان زیر یک سال اتفاق نمی‌افتد. بیشترین سن موارد ابتلا به آلرژی در کودکان، 3 تا 5 سال است.
• مدت زمان بیماری نیز می‌تواند به شما در تشخیص آلرژی از سرما خوردگی کمک کند. با شروع سرما خوردگی علائم بیماری تشدید می‌شوند و به تدریج کاهش می‌یابند و بعد از چند هفته به طور کل از بین می‌روند. در حالی که علائم آلرژی ممکن است که چندین هفته یا چند ماه طول بکشد.
علائم بالینی آلرژی چشمی در کودکان
موارد زیادی وجود دارند که باعث آلرژی چشمی در کودکان می‌شوند. کنژکتیویت آلرژی، شایع‌ترین حساسیت چشمی است که 25 درصد از جمعیت عمومی و حدود 30 درصد از کودکان مبتلا به اتوپیک را درگیر می‌سازد. آلرژی چشمی، معمولاً در اثر تماس مستقیم چشم با آلرژن‌های مختلف به وجود می‌آید. افراد مبتلا به آلرژی چشمی بیشتر از خارش چشم و افزایش اشک شکایت دارند تا درد چشم. علائم بالینی این عارضه شامل برجستگی ملتحمه یا قرمزی چشم می‌باشد که ممکن است به صورت ترشحات آبکی نمایان شود.
کنژکتیویت بهاره در کودکان
کنژکتیویت بهاره یک روند التهابی مزمن است که به صورت دو طرفه، سطح ملتحمه را درگیر می‌کند و در صورت درگیری قرنیه، دید چشم را تهدید می‌کند. کنژکتیویت بهاره معمولاً در کودکان مبتلا به آسم، آلرژی فصلی و درماتیک اتوپیک دیده می‌شود. این عارضه در پسرها بیشتر از دختران اتفاق می‌افتد و در افراد با نژاد آفریقایی و آسیایی بیشتر دیده می‌شود. علائم کنژکتیویت بهاره شامل خارش شدید چشم است که در هنگام مواجه با محرک‌هایی مانند نور یا عرق کردن تشدید می‌شود. به طور معمول افراد مبتلا به کنژکتیویت بهاره، مژه‌های بلندتری دارند که این امر ممکن است به دلیل واکنش به التهاب چشمی باشد.
تشخیص آلرژی چشمی در نوزادان یا کودکان
منشا کنژکتیویت غیر آلرژیک می‌تواند باکتریایی، ویروسی یا کلامیدیایی باشد. تپیک معمولاً یک طرفه است اما می‌تواند به صورت دو طرفه با بروز علائم مختلف در یک چشم نیز اتفاق افتد. علائم آلرژیک چشمی معمولاً به صورت خارش چشم، سوزش، ترشح چشمی و احساس اجسام خارجی است. ترشح چشمی در این عارضه به صورت چرکی یا آبکی می‌باشد.
چه عواملی باعث حساسیت چشمی در نوزادان می‌شوند؟
حساسیت چشمی معمولاً زمانی رخ می‌دهد که عوامل ایجاد آلرژی یا همان آلرژن‌ها وارد چشم شده و قسمت ملتحمه را درگیر می‌کنند. به لایه پشت پلک، ملتحمه می‌گویند که در لبه به پوست و در قسمت وسط به قرنیه متصل است. اصطلاح چشم صورتی یا ورم ملتحمه یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها و حساسیت‌های چشمی در بزرگسالان و کودکان است. عواملی که باعث حساسیت چشمی می‌شوند، عبارتند از:
• قارچ (کپک)
• گرده (چمن، گل و گیاهان)
• گرد و غبارهای موجود در هوا
• شوره حیوانات
وقتی که عوامل گفته شده وارد چشم می‌شوند
، بدن با فعال کردن سیستم دفاعی خود، مواد شیمیایی مختلف مانند هیستامین‌ها را آزاد می‌کند که این امر باعث حساسیت و التهاب چشم خواهد شد. در واقع می‌توان گفت ملتهب شدن و قرمزی چشم، پاسخ بدن به ورود مواد خارجی می‌باشد. این مواد آلرژی زا با ورود به درون چشم، قسمت ملتحمه را درگیر می‌کنند. کودکان با مالیدن چشم، سعی می‌کنند که عوامل بروز خارش را از خود دور کنند؛ در حالی که با انجام این کار، آلودگی بیشتری وارد چشم آنها می‌شود.
تفاوت حساسیت چشمی با ورم ملتحمه
حساسیت چشمی، معمولاً روی هر دو چشم اثر می‌گذارد؛ بنابراین اگر که یکی از چشم‌های فرزند شما دچار التهاب یا قرمزی شود، احتمال ابتلای او به حساسیت و آلرژی بسیار پایین است. علاوه بر این، در کودکان و نوزادان مبتلا به آلرژی، علائمی چون عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی نیز مشاهده می‌شود. پس اگر فرزند شما این علائم را داشت، به معنی آلرژی چشمی می‌باشد اما ورم ملتحمه باعث جاری شدن اشک و قرمزی چشم می‌شود. این عارضه بیشتر روی یکی از چشم‌ها اثر می‌گذارد. ورم ملتحمه بیشتر با قرار گیری در برابر عواملی چون آلودگی هوا، دود و مواد شیمیایی به وجود می‌آید. ترشح از چشم و تب کردن نیز از دیگر نشانه‌های ابتلا به ورم ملتحمه است.
راه‌های کنترل آلرژی چشمی نوزادان در منزل
• اولین قدم بعد از مراجعه به آلرژیست برای درمان آلرژی در نوزادان، دور کردن کودک از عواملی است که باعث تشدید حساسیت می‌شوند. بهتر است در فصل‌هایی از سال که میزان ذرات معلق در هوا بیشتر است، تمامی درها و پنجره‌ها را بسته نگه دارید.
• در صورت داشتن حیوان خانگی، بهتر است که آن را از کودک خود دور نگه دارید و به دنبال یک مکان جدید برای حیوان خانگی خود باشید.
• از سیگار کشیدن در منزل جدا پرهیز کنید.
• برای کاهش مایت‌ها در محل خواب نوزاد، از روکش و ملحفه‌های ضد مایت استفاده کنید و آنها را به طور مرتب با آب گرم بشویید.
• استفاده از فیلترهای هوا نیز می‌تواند تا حدود نسبتاً زیادی به سلامت محیط زندگی کودک شما کمک کند.
• به طور منظم خانه خود را تمیز و گردگیری کنید.
• از انداختن موکت یا هر نوع وسیله دیگری که باعث جذب گرد و خاک می‌شود، در خانه یا اتاق کوکان اجتناب کنید.
درمان دارویی آلرژی چشمی در کودکان
برای درمان دارویی آلرژی چشم در افراد بزرگسال و همچنین کودکان از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. به جز روش‌های خانگی کنترل آلرژی چشمی که آنها را توضیح دادیم، می‌توان از قطره‌های مختلفی برای درمان حساسیت چشمی استفاده کرد. این قطره‌ها توسط پزشک تجویز می‌شوند و نباید خودسرانه مورد استفاده قرار گیرند. در ادامه درمان‌های دارویی آلرژی چشمی را توضیح خواهیم داد:
- استفاده از اشک مصنوعی برای خروج عوامل آلرژن زا از چشم
- استفاده از داروهای دکونژستانت
- استفاده از آنتی هیستامین‌های خوراکی
- استفاده از قطره‌های چشمی آنتی هیستامین
- استفاده از قطره چشمی ماستوسیت نیز می‌تواند به کاهش علائم آلرژی کمک کند.
- استفاده همزمان از آنتی هیستامین و قطره چشمی تثبیت کننده ماستوسیت
- استفاده از قطره‌های چشمی ضد التهابی و غیر استروئیدی
- قطره چشمی کورتیکواستروئید نیز می‌تواند به درمان آلرژی چشمی کمک کند. این قطره معمولاً توسط متخصصین درمان آلرژی و آسم تجویز می‌شود.
آلرژی چشمی نوزادان و زمان مراجعه به پزشک
در بیشتر مواقع حساسیت‌های چشمی را می‌توان با پیشگیری و انجام روش‌های خانگی درمان کرد اما گاهی اوقات ممکن است که شرایطی پیش آید که نیاز به مشورت با پزشک متخصص داشته باشد که این شرایط عبارتند از:
• اگر بعد از گذشت دو روز از شروع درمان، چشمان نوزاد هنوز ملتهب است و خارش دارد.
• نوزاد تب دارد
• ترشحاتی به جز اشک از چشمان نوزاد خارج شود.
• چشمان نوزاد متورم شده است، به طوری که او را اذیت می‌کند.
سخن پایانی
آلرژی در نوزادان معمولاً به علت واکنش سیستم ایمنی بدن کودک، به مواد آلرژی زا رخ می‌دهد. اگر فرزند یا نوزاد شما به این عارضه دچار شد، جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد؛ چرا که با تشخیص درست و به موقع علائم آلرژی، به راحتی می‌توان با انجام روش‌های مختلف، آن را کنترل و درمان کرد. پیشگیری یکی از مهم‌ترین روش‌هایی است که برای جلوگیری از آلرژی در نوزدان می‌توان انجام داد. اگر علائم بیماری تشدید شد، حتماً باید به پزشک مراجعه شود تا متخصص بتواند طبق علائم به وجود آمده بهترین راهکار ممکن را تجویز کند.