اشعار جامی + گزیده بهترین اشعار و مجموعه شعر و غزلیات عاشقانه و عارفانه کوتاه و بلند
مجموعه اشعار زیبای جامی را در این بخش آماده کرده ایم. در ادامه مجموعه شعر، غزلیات عاشقانه، شعر عارفانه کوتاه و بلند را برای شما عزیزان گردآوری کرده ایم و امیدواریم از خواندن این مجموعه شعر لذت ببرید.
اشعار خواندنی، عاشقانه، کوتاه و بلند جامی
دلا تا کی درین کاخ مجازی
کنی مانند طفلان خاک‌بازی؟
تویی آن دست‌پرور مرغ گستاخ
که بودت آشیان بیرون ازین کاخ
چرا ز آن آشیان بیگانه گشتی؟
چو دونان جغد این ویرانه گشتی؟
بیفشان بال و پر ز آمیزش خاک
بپر تا کنگر ایوان افلاک!
ببین در رقص ارزق‌طیلسانان
ردای نور بر عالم‌فشانان
همه دور شباروزی گرفته
به مقصد راه فیروزی گرفته
یکی از غرب رو در شرق کرده
یکی در غرب کشتی غرق کرده
شده گرم از یکی، هنگامهٔ روز
یکی را، شب شده هنگامه‌افروز
یکی حرف سعادت نقش بسته
یکی سررشتهٔ دولت گسسته
چنان گرم‌اند در منزل‌بریدن
کزین جنبش ندانند آرمیدن
چه داند کس که چندین درچه کارند
همه تن رو شده، رو در که دارند
به هر دم تازه‌نقشی می‌نمایند
ولیکن نقشبندی را نشایند
عنان تا کی به دست شک سپاری؟
به هر یک روی «هذا ربی» آری؟
خلیل آسا در ملک یقین زن!
نوای «لا احب الافلین» زن!
کم هر وهم، ترک هر شکی کن!
رخ «وجهت وجهی» بر یکی کن!
یکی دان و یکی بین و یکی گوی!
یکی خواه و یکی خوان و یکی جوی!
ز هر ذره بدو رویی و راهی‌ست
بر اثبات وجود او گواهی‌ست
بود نقش دل هر هوشمندی
که باید نقش‌ها را نقشبندی
به لوحی گر هزاران حرف پیداست
نیاید بی‌قلمزن یک الف راست
درین ویرانه نتوان یافت خشتی
برون از قالب نیکو سرشتی
به خشت از کلک انگشتان نوشته‌ست
که آن را دست دانائی سرشته‌ست
ز لوح خشت چون این حرف خوانی
ز حال خشت‌زن غافل نمانی
به عالم اینهمه مصنوع، ظاهر
به صانع چه نه‌ای مشغول‌خاطر؟
چو دیدی کار، رو در کارگر دار!
قیاس کارگر از کار بردار!
دم آخر کز آن کس را گذر نیست
سر و کار تو جز با کارگر نیست
بدو آر از همه روی ارادت!
وز او جو ختم کارت بر سعادت!
***
شعر زیبای از جامی
الهی غنچهٔ امید بگشای!
گلی از روضهٔ جاوید بنمای
بخندان از لب آن غنچه باغم!
وزین گل عطرپرور کن دماغم!
درین محنت‌سرای بی مواسا
به نعمت‌های خویش‌ام کن شناسا!
ضمیرم را سپاس اندیشه گردان!
زبانم را ستایش‌پیشه گردان!
ز تقویم خرد بهروزی‌ام بخش!
بر اقلیم سخن فیروزی‌ام بخش!
دلی دادی ز گوهر گنج بر گنج
ز گنج دل زبان را کن گهر سنج!
گشادی نافهٔ طبع مرا ناف
معطر کن ز مشکم قاف تا قاف!
ز شعرم خامه را شکرزبان کن!
ز عطرم نامه را عنبرفشان کن!
سخن را خود سرانجامی نمانده‌ست
وز آن نامه بجز نامی نمانده‌ست
درین خم‌خانهٔ شیرین‌فسانه
نمی‌یابم نوایی ز آن ترانه
حریفان باده‌ها خوردند و رفتند
تهی‌خم‌ها رها کردند و رفتند
نبینم پختهٔ این بزم، خامی
که باشد بر کف‌اش ز آن باده، جامی
بیا ساقی رها کن شرمساری!
ز صاف و درد پیش آر آنچه داری
***
حکایت زاغی که به شاگردی رفتار کبک رفت
منبع: تحفه الاحرار
زاغی از آنجا که فراغی گزید
رخت خود از باغ به راغی کشیدزنگ زدود آینه باغ را
خال سیه گشت رخ راغ رادید یکی عرصه به دامان کوه
عرضه‌ده مخزن پنهان کوهسبزه و لاله چو لب مهوشان
داده ز فیروزه و لعلش نشاننادره کبکی به جمال تمام
شاهد آن روضه فیروزهفامفاختهگون جامه به بر کرده تنگ
دوخته بر سدره سجاف دورنگتیهو و دراج بدو عشقباز
بر همه از گردن و سر سرفرازپایچهها برزده تا ساق پای
کرده ز چستی به سر کوه جایبر سر هر سنگ زده قهقهه
پی سپرش هم ره و هم بیرههتیزرو و تیزدو و تیزگام
خوش‌روش و خوش‌پرش و خوشخرامهم حرکاتش متناسب به هم
هم خطواتش متقارب به همزاغ چو دید آن ره و رفتار را
و آن روش و جنبش هموار رابا دلی از دور گرفتار او
رفت به شاگردی رفتار اوباز کشید از روش خویش پای
در پی او کرد به تقلید جایبر قدم او قدمی می‌کشید
وز قلم او رقمی میکشیددر پی‌اش القصه در آن مرغزار
رفت براین قاعده روزی سه چارعاقبت از خامی خود سوخته
رهروی کبک نیاموختهکرد فرامش ره و رفتار خویش
ماند غرامت‌زده از کار خویش
***
اشعار عاشقانه جامی
حکایت در معنی عشق صادقان و صدق عاشقان
منبع: لیلی و مجنون
آرند که واعظی سخنور
بر مجلس وعظ سایه گستراز دفتر عشق نکته می‌راند
و افسانه عاشقان همی خواندخر گم شده‌ای بر او گذر کرد
وز گمشده خودش خبر کردزد بانگ که کیست حاضر امروز
کز عشق نبوده خاطر افروزنی محنت عشق دیده هرگز
نی داغ بتان کشیده هرگزبرخاست ز جای ساده‌مردی
هرگز ز دلش نزاده دردیکان کس منم ای ستوده دهر
کز عشق نبوده هرگزم بهرخر گم شده را بخواند کای یار
اینک خر تو بیار افساراین را ز خری کزان دژم نیست
جز گوش دراز هیچ کم نیستسرمایه محرمی ز عشق است
بَلک آدمی آدمی ز عشق استهرکس که نه عاشق آدمی نیست
شایسته بزم محرمی نیستجامی به کمند عشق شو بند
بگسل ز همه به عشق پیوندجز عشق مگوی هیچ و مشنو
حرفی که نه عشق ازآن خمش شو
***
شعر در وصف خداوند از جامی
منبع: سلامان و ابسال
ای به یادت تازه جان عاشقان
زآب لطفت تر زبان عاشقاناز تو بر عالم فتاده سایه‌ای
خوبرویان را شده سرمایهایعاشقان افتاده آن سایه‌اند
مانده در سودا از آن سرمایهاندتا ز لیلی سرّ حسنش سر نزد
عشق او آتش به مجنون در نزدتا لب شیرین نکردی چون شکر
آن دو عاشق را نشد خونین، جگرتا نشد عذرا ز تو سیمین‌عذار
دیده وامق نشد سیماببارتا به کی در پرده باشی عشوه‌ساز
عالمی با نقش پرده عشقباز؟وقت شد کین پرده بگشایی ز پیش
خالی از پرده نمایی روی خویشدر تماشای خودم بی‌خود کنی
فارغ از تمییز نیک و بد کنیعاشقی باشم به تو افروخته
دیده را از دیگران بردوختهگرچه باشم ناظر از هر منظری
جز تو در عالم نبینم دیگریدر حریم تو دویی را بار نیست
گفت و گوی اندک و بسیار نیستاز دویی خواهم که یکتای‌ام کنی
در مقامات یکی، جای‌ام کنیتا چو آن ساده رمیده از دویی
این منم گویم خدایا! یا توئی؟گر منم این علم و قدرت از کجاست؟
ور تویی این عجز و سستی از که خاست؟
***
روی در قاعده احسان کن
ظاهر و باطن خود یک‌سان کنیکدل و یک جهت و یک‌رو باش
وز دورویان جهان، یک سو باشاز کجی خیزد هرجا خللی‌ست
راستی، رستی! نیکو مثلیستراست جو، راست نگر، راست گزین
راست گو، راست شنو، راست نشینتیر اگر راست رود بر هدف است
ور رود کج، ز هدف بر طرف استراست رو! راست، که سرور باشی
در حساب از همه برتر باشیصدق، اکسیر مس هستی توست
پایه‌افراز فرودستی توست
***
طلب را نمی گویم انکار کن
طلب کن ولیکن به هنجار کنبه مردار جویی چو کرکس مباش
گرفتار هر ناکس و کس مباشطمع پای دل را به جز بند نیست
طمع کار مرد خردمند نیستطمع هر کجا حلقه بر در زند
خرد خیمه زآنجا فراتر زندمیامیز چون آب با هر کسی
میاویز چون باد در هر خسی
***
از تو بر عالم فتاده سایه‌ای
خوبرویان را شده سرمایهایعاشقان افتاده آن سایه‌اند
مانده در سودا از آن سرمایه‌اند
***
نکته عشق به تقلید مگو ای واعظ
بیش از این باده بچش چاشنی جان بچشانجامی این خرقه پرهیز بینداز که یار
همدم بی سروپایان شود و رندوَشان
***
الهی، کمال الهی تو راست
جمال جهان پادشاهی تو راستنه تنها بلندی و پستی تویی
که هستی ده و هست و هستی تویی
***
دلی کز دلبری ناشاد باشد
ز هر شادی و غم آزاد باشدغم دیگر نگیرد دامن او
نگردد شادیی پیرامن اواگر گردد جهان دریای اندوه
برآرد موجهای غصه چون کوهازان نم دامن او تر نگردد
ز اندوهی که دارد برنگردد
***
چون صبح ازل ز عشق دم زد
عشق آتش شوق در قلم زداز لوح عدم قلم سرافراشت
صد نقش بدیع پیکر انگاشتهستند افلاک زاده عشق
ارکان به زمین فتاده عشقبی عشق نشان ز نیک و بد نیست
چیزی که ز عشق نیست خود نیستهر چند که عشق دردناک است
آسایش سینه‌های پاک است
***
غنچه‌وش از هم‌نفسان لب ببند
خیره چو گُل در رخ هرکس مخند
***
غزلیات جامی
رونق ایام جوانی‌ست عشق
مایه کام دو جهانی‌ست عشقمیل تحرک به فلک عشق داد
ذوق تجرد به ملک عشق داد
***
درین دیر کهن رسمیست دیرین
که بی تلخی نباشد عیش شیرینخورد نه ماه طفلی در رحم خون
که آید با رخی چون ماه بیرون
***
دل فارغ ز درد عشق، دل نیست
تن بی‌درد دل جز آب و گل نیستز عالم رویت آور در غم عشق
که باشد عالمی خوش، عالم عشق
***
زورمندی مکن ای خواجه به زر
کآخر کار زبون خواهی رفتفربهت کرد بسی نعمت و ناز
زان بیندیش که چون خواهی رفت
***
اشعار تک بیتی جامی
بس که در جان فکار و چشم بیدارم تویی
هرکه پیدا می‌شود از دور پندارم تویی
***
چو مرا سوختی از غم، مکن اندیشه ز آه
کم فتد شعله به خاشاک، که دودی نکند
***
دو روزه حبس قفس سهل باشد ای بلبل
از آن بترس که دیگر به بوستان نرسی
***
نمودی رخ مکن منع از سرود شوق جامی را
چو بلبل جلوه گل دید نتوان ساخت خاموشش
***
ریزم ز مژه کوکب، بی ماه رُخَت شب‌ها
تاریک شبی دارم، با این همه کوکب‌ها
***
دوشینه به من این همه دشنام که دادی
پاداش دعایی است که بر جان تو کردم
***
ای که بر زاری دل می‌کنی انکار بیا
گوش بر سینه من نِه بشنو زاری دل
***
چیست دانی غنچه‌های ناشکفته در چمن
بلبلان بر شاخ گل دلهای پر خون بسته‌اند
***
پیش آ که به بر گیرمت ار طالب عشقی
کین درد سرایت کند از سینه به سینه
***
تُرک شهرآشوب من زین‌سان که شد صحرانشین
خواهم از شوقش به صحرا رو نهادن بعد از این
***
صبحدم چون رخ نمودی شد نماز من قضا
سجده کی باشد روا چون آفتاب آید برون
***
اعـیان همـه شیـشه های گوناگون بود
کـافـتاد بـر آن پـرتـو خـورشید وجودهر شیشه که سرخ بود یا زرد و کبود
خورشید در آن هم به همان رنگ نمود
***
کیست در عالم ز عاشق خوارتر؟
نیست کار از کار او ، دشوارترنی غم یار از دلش زایل شود
نی تمنای دلش حاصل شود
***
بودم آن روز در این میکده از دردکشـان
که نه از تـاک نشان بود و نـه از تاکـنشاناز خرابات‌نشینان چه نـشان می طـلبـی
بی نشان نـاشده زیـشان نتوان یافت نشان
***
عشق، مفتاح معدن جودست
هر چه بینی، به عشق موجودست
***
لب چو گشائی، گرو هوش باش!
ورنه زبان درکش و خاموش باش!دل چو شود ز آگهی‌ات بهره‌مند
پایهٔ اقبال تو گردد بلندبر سخن بیهده کم شو دلیر!
تا که از آن پایه نیفتی به زیر
***
شعرهای زیبای جامی
بیقراری سپهر از عشق است
گرم رفتاری مهر از عشق استخاک یک جرعه از آن جام گرفت
که درین دایره آرام گرفتدل بی‌عشق، تن بی‌جان است
جان از او زندهٔ جاویدان استگوهر زندگی از عشق طلب!
گنج پایندگی از عشق طلب!
***
قصهٔ عاشقان خوش است بسی
سخن عشق دلکش است بسیتا مرا هوش و مستمع را گوش
هست، ازین قصه کی شوم خاموش؟
***
شمع شو! شمع، که خود را سوزی
تا به آن بزم کسان افروزیبا بد و نیک و نکوکاری ورز!
شیوهٔ یاری و غمخواری ورز!ابر شو! تا که چو باران ریزی
بر گل و خس همه یک‌سان ریزی
***
جامی! به کسی مگیر پیوند!
کآخر دل از آن ببایدت کندبیگانه شو از برون‌سرایی!
با جوهر خود کن آشنایی!ز آیینه خویش زنگ بزدای!
راهی به حریم وصل بگشای!
***
درین پر دغا گنبد نیلگون
چو خواهی کسی را کنی آزمونمشو غره حسن گفتار او!
نظر کن که چون است کردار او!بسا کس که گفتار او دلکش است
ولی فعل و خوی اش همه ناخوش است
***
هست با نیست ، عشق در پیوست
نیست، ز آن عشق ، نقش هستی بستسایه و آفتاب را با هم
نسبت جذب عشق شد محکم
***
الهی! کمال الهی تو راست
جمال جهان پادشاهی تو راستجمال تو از وسع بینش، برون
کمال از حد آفرینش، برونبلندی و پستی نخوانم تو را
مقید به اینها ندانم تو رانه تنها بلندی و پستی تویی
که هستی ده و هست و هستی تویی
***
واله عشق تو را تمییز خار از گل کی است
دید دیوانه بهار خرم و گفتا دی است
آتشین گلهای داغت بر دل از هم نگسلد
نوبهار حسنی و گلهای تو پی در پی است
محرم وصفت نمی بینم زبان و گوش خویش
گرچه صیت حسن تو از روم رفته تا ری است
ذاکر بی لهجه گو بس کن که ذکر جهر او
می برد ذوقی که در گوشم ز آواز نی است
ساقیا می ده که از من توبه ناید تا تو را
زلف درهم رفته عارض پرخوی و لب پر می است
گفته ای بی من دل سوداییت را حال چیست
خال تو بر آتشین رخ صورت حال وی است
جامیا اگر زنده ای بهر صبوحی سر برآر
کز پی میخوارگان هر سو ندای یا حی است
***
بود بهار من آن روز اگرچه فصل دی است
که گل در او رخ ساقی و لاله جام می است
جهانیان همه در جست و جوی می بینم
ندانم این تک و پوی از کی است و تا به کی است
اگرچه پشت به پشتند رهروان کس نیست
که طاق ابروی جانان نه قبله گاه وی است
رسید قاصد جان تیر او پیاپی باد
نزول او که عجب قاصدی خجسته پی است
در آفتاب به روزم ستاره بنماید
ز تاب باده بناگوش او که کرده خوی است
به ذکر حاتم و جودش چه سود بسط سخن
چو از بسیط زمین آن بساط گشته طی است
صریر خامه جامی به گوش ذوق شنو
که بزمگاه سخن را به از نوای نی است
ای رشک شاخ طوبی بالای دلربایت
بر وی لباس خوبی چست است چون قبایت
بر فرق تاجداران کفش تو تاج و هر یک
بنهاده تاج از سر چون کفش پیش پایت
سرهای سربلندان در حلقه کمندت
دلهای نازنینان در ربقه وفایت
از چار حد عالم بر توست چشم نیکان
یارب نگاه دارد از چشم بد خدایت
جان بر لب آمد از غم پیوند زندگی را
دارم هوس پیامی از لعل جانفزایت
بخشد بهار خرم هر مرغ را نوایی
تو نوبهار حسنی من مرغ خوشنوایت
از زندگی بجانم بی روی تو خدا را
بنمای روی زیبا تا جان کنم فدایت
وصلت بدین عزیزی کس چون خرد که نبود
نرخ هزار یوسف یک نیمه از بهایت
با آنکه از دعایت خالی نیم زمانی
باشم ز هر زبانی مستدعی دعایت
از مردمان دیده بسته ست دیده جامی
آری نمی تواند دیدن کسی به جایت
رفت آنکه کام خواهم از لعل جانفزایت
یک گام بس به فرقم از نعل بادپایت
بستی قبا و رفتی بازآ که در فراقت
بر من لباس هستی شد تنگ چون قبایت
خو کرده ام به تیغت از زخم او ننالم
ترسم که گر بنالم رحمی دهد خدایت
هر سو که می خرامی با آنکه همچو سایه
افتاده بر زمینم می آیم از قفایت
زان دم که خاص بینم جورت به آشنایان
ز اهل جهان نخواهم جز با خود آشنایت
از بس که بر سر آید سنگم ز پاسبانان
کردن توان حصاری پیرامن سرایت
جامی دعای خود را قدری ندید چندان
کرد از زبان پاکان دریوزه دعایت