قمر در عقرب چیست و نحوه محاسبه قمر در عقرب؛ وظیفه ما در این ایام

قمر در عقرب پدیده نجومی عبور کره ماه از زمینه صورت فلکی عقرب (کژدم) یا از امتداد برج فلکی عقرب است که هر ماه قمری یک بار رخ می‌دهد و معمولاً دو تا سه روز طول می‌کشد. در ستاره‌بینی از قدیم، پدیده قمر در عقرب نشان از واقعه‌ای شوم (نحس) دانسته می‌شده است. ما نیز در این بخش از سایت روزانه موضوعات و اطلاعی درباره این ماه را برای شما دوستان قرار داده‌ایم. با ما باشید.

نحوه محاسبه قمر عقرب

باتوجه به مجموع آیات و روایات، هر کدام از مؤلفه‌های زیر، به عنوان قرینه‌ای مهم و قوی، میزان دخول ماه قمری را تعیین می‌کند:

سن هلال

که مدت زمان دخول ماه در منزل‌‌های خود را نشان می‌دهد؛ چون بر اساس موقعیتش نسبت به خورشید و از روی بدیهیاتی محاسبه می‌شود که در آیات بیان شده است. (منازل ماه: یس/۵؛ هم فلک بودنش با خورشید و حرکت موازی و منظم آن با خورشید: انبیاء/۳۳ و یس/۳۷ و شمس/۱و۲ و ابراهیم/۳۳)

مدت زمان حضور هلال در آسمان

که هر چه بیشتر باشد، یعنی از آن ماه قمری بیشتر سپری شده است؛ به خاطر روایاتی که غروب ماه، قبل از شفق را علامت شب اول و غروب آن، پس از شفق را علامت شب دوم می‌داند (کافی، ج ۴، ص ۷۷؛ من لایحضره الفقيه، ج ۲، ص ۱۲۵؛ تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۱۷۸؛ الاستبصار، ج ۲، ص ۷۵؛ اقبال الأعمال ص ۱۶؛ فقه الرضا عليه السلام ص ۲۵: روایت دوم و تجربه‌ی قطعی که هر هلال، از شب قبلش، بیشتر در آسمان می‌ماند.

شکل یا مساحت سطح روشن هلال

که هر چه بیشتر باشد نشان از آن است که از آن ماه قمری بیشتر گذشته است؛ به خاطر تصریح آیه به اینکه هلالِ یک شبه مانند شاخه‌ی ۶ ماهه‌ی نخل، یعنی نازک و کوچک است (یس/۳۷) و تصریح روایات به اینکه هلال، گاهی یک شبه است و گاهی یک شب و یک سومه است و گاهی یک شب و نصفه و گاهی یک شب و دو سومه و گاهی دو شبه است (المقنع، ص ۵۸: روایت اول و هلال مطوق، دو شبه و هلال سایه انداز، سه شبه است (کافی، ج۴، ص ۷۸؛ من لایحضره الفقيه، ج ۲، ص ۱۲۴؛ تهذیب الاحکام ج ۴، ص ۱۷۸؛ الاستبصار ج ۲، ص ۷۵؛ فقه الرضا عليه السلام ص ۲۵: روایت سوم و ماه کامل، پانزده شبه است (الرسالة الذهبیة، ص ۵۴: روایت چهاردهم و مخالفت با اخبار عامه که فرقی بین هلال دو شبه و سه شبه قائل نیستند (صحیح مسلم، روایت ۱۸۲۷ و همچنین مجموع روایات عامه: اینجا

قمر در عقرب واقعیت یا خرافه ؟

بر اساس روایات و نیز علم نجوم و اخترشناسی ؛ خواندن عقد ازدواج ،مسافرت ،اقدام برای بچه دار شدن (انعقاد نطفه) ،افتتاح کار و کسب و تجارت ،حجامت ،تعیین و تغییر نام ، گذاشتن سنگ بنای کارهای مهم و بطور کلی انجام هر یک از کارهای اساسی در روزهای نحس و قمر در عقرب هم از نظر علماء دینی و هم از نظر منجّمین توصیه نمیگردد بلکه علما فتوی به کراهت اعمال بالا در ایام قمر در عقرب داده اند .

از فرمایشات اهل بیت علیهم السلام استفاده می شود که علم نجوم ، علمی الهی است که توسط فرشتگان و انبیاء(ع) به بشر تعلیم داده شده است ؛ ولی کسانی که به آن احاطه داشته باشند اندک هستند. در برخی روایات تصریح شده که علم نجوم را جز دو خاندان به درستی نمی دانند ، خاندانی در ه

ند و خاندانی در عرب ؛ گویا مراد از خاندان عرب ، اهل بیت (ع) هستند ، در روایات زیادی از ترتیب اثر دادن به گفته های منجّمین نهی شده ؛ ولی نه از آن جهت که این علم نادرست است بلکه از آن جهت که اوّلاً اکثر مدّعیان علم نجوم به خاطر پیچیدگی فراوان آن ، در محاسبات خود دچار اشتباه می شوند.

و ثانیاً در گذشته در قضیه دعای حضرت داود (ع) در توقف خورشید و نیز جریان ردّ الشمس ، حساب نجوم در هم شده ؛ لذا محاسبات منجمین فعلی همه بر ظنّ و گمان است و از روایات بر می آید که علم نجوم واقعیّت دارد ولی پیچیدگی آن فراتر از آن است که افراد عادی بتوانند به طور کامل از آن مطّلع گردند ، لذا خطا در این وادی به مراتب بیشتر از صواب است.

قمر در عقرب چیست و چه اعمالی در ایام قمر در عقرب منع شده است ؟

قمر در عقرب به این معنا است که برای ساکنین زمین ، کره ماه برابر صورت فلکى عقرب‌‌ واقع شده است ، ماه (قمر)در طول یک ماه قمری ، که حدود ۲۹.۵ روز است ، یکبار به طور کامل دور زمین می چرخد! که به دوازده قسمت تقسیم شده  و برج هایی نیز برای هر یک از این دوازده صورت فلکی انتخاب شده ؛ حمل، ثور، جوزاء، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، حوت، دلو، جدی .

در روایتی امام صادق علیه السلام می فرمایند: «هر کس در هنگامی که قمر در عقرب باشد مسافرت یا ازدواج نماید ، خیری نمی بیند» الکافی، ج۸، ص ۲۷۵

هر چند حرکات و صور فلکی و اجرام آسمانی بر زندگی بشر تاثیرات فراوانی دارد لکن از آموزه های اسلامی استفاده می شود که نباید به این امور بیش از حدّ مجاز اعتنا کرده و کل برنامه های زندگی خود را بر اساس آن تنظیم نمود اما به هر صورت احتیاط ، شرط عقل و نیز شرع است . به عنوان نمونه در چندین روایت ذیل ، ائمه به این موضوع اشاره کرده اند.

شخصی به امام صادق علیه السلام عرض کرد: «من به گونه ای در نجوم غرق شده ام که هر گاه بخواهم کاری انجام دهم، آن را با اطلاعات نجومی خود می سنجم، اگر برای آن طالع شر و نحسی دیدم آن را انجام نمی دهم و هر گاه طالع خیر و خوبی برای آن دیدم، شروع به اقدام می کنم. امام فرمود: آیا به آن چه به دست آورده ای اعتقاد داشته و بر طبق آن عمل می کنی؟ عرض کرد: بله، امام فرمود: همه کتاب هایت (کتاب های نجومی) را نابود کن و به این علم عمل نکن». الوافی، ج ۱۲، ص۳۵۵

رسول اکرم ص فرمودند : هر کس برخدا توکل کند و هیچ گاه ملاحظه سعادت و نحوست روزها را ننماید خداوند او را یاری خواهد نمود و عهده دار او خواهد شد به ویژه اینکه صدقه نیز بپردازد زیرا صدقه نحوست را از بین میبرد.

البته نباید نادیده گرفت که به اعتراف خود منجمین، این گونه برداشت های غیر مادی و حکم های غیبی از حالات نجوم و ستارگان، دقیق و قطعی نیست و فقط مجرد ظن و احتمال است.  حسن زاده آملی – دروس فی معرفة الوقت و القبلة، ص ۷۹

اما بعد از آن که اسلام، مسلمانان را از افتادن در خرافات باز داشت، در برخی از موارد به اموری اشاره کرده است که نوعی اعتراف به دخالت اجرام آسمانی در برخی از امور زندگی انسان ها است، البته روشن است که در این گونه امور فقط باید به مقداری که شرع بیان کرده است، اکتفا شود ، مانند ایام قمر در عقرب و ماه صفر

بنابراین با توجه به مطالبی که ذکر شد می توان چنین نتیجه گرفت که موضوع قمر در عقرب امری است واقعی و تاثیرات آن در زندگی بشر قطعی است چنانکه علمای دینی بر طبق آن فتوا نیز داده اند و بهتر این است که در این ایام از کارهای مهمی که در صدر کلام ذکر شد پرهیز شود لکن صدقه و خواندن آیة الکرسی در دفع نحوست این ایام بسیار مفید است.

وظيفه ما در ايام قمر در عقرب

ما بايد بدانيم همانطور كه در ايام خاص سال مانند زمستان با تغيير وضعيت هوا، خود را با لباس گرم مي پوشانيم و از خود در برابر آسيب سرما محافظت مي نماييم در اين ايام نيز مراقبت بيشتري داشته باشيم.

البته اين بدين معنا نيست كه خرافه گرا شويم و تمام كارها را با محاسبات نجومي و طالع بيني انجام دهيم و در امور زندگي دچار وسوسه گرديم.

آنچه لازم است توجه شود اينست كه روايات، ما را متوجه قمر در عقرب كرده اند و در برابر آثار آن نيز راههايي را به ما تعليم داده اند. وظيفه داريم بدور از هرگونه رفتار خودسرانه و خرافي به روايات عمل كنيم نه گفتار بي دليل برخي از شيادان.

در روايات آمده كه براي برطرف كردن امور نحس حتما دعا و صدقه داده شود……

« عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع ):مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ إِذَا أَصْبَحَ دَفَعَ اللَّهُ عَنْهُ نَحْسَ ذَلِكَ الْيَوْم‏. هر کس صبح صدقه دهد خدا نحوست آن روز را از دفع می کند. »( بحار الأنوار ؛ج‏۵۶ ؛ص۳۱).

خواندن آيه الكرسي و سور معوذتين (فلق و الناس) در هر روز و داشتن برخي از حرزهاي منقول از معصومين و انس بيشتر با ادعيه خود بهترين محافظان در برابر هر امر نحس و ناپسندي خواهد بود.

حضرت امام صادق فرمود: بين من و مردى منجم؛ زمينى مشترك بود. براى تقسيم او پيوسته تأخير مي انداخت تا ساعتى را انتخاب كند كه به نظر خودش برايش سعيد باشد و براى من نحس. بالاخره تقسيم كرديم به من قسمت خوب افتاد ؛ منجّم از ناراحتى دست بر پشت دست ديگر زده گفت مثل امروز نديده بودم!.

گفتم مگر از علم خود استفاده نكردى؟

گفت من با اطلاع از علم نجوم براى شما ساعت نحس انتخاب كردم و خودم در ساعت سعد خارج شدم باز قسمت بهتر به شما افتاد.

گفتم ميل دارى حديثى كه پدرم از پدر خود برايم نقل كرده برايت بگويم. پدرم گفت: پيامبر اكرم(ص) فرموند:

هر كس مايل است نحوست آن روزش برطرف شود اول صبح صدقه بدهد خداوند با اين صدقه نحوست آن روز را برطرف مي كند و هر كه مى‏خواهد نحوست شبش برطرف گردد شب را با صدقه شروع كند. گفتم من وقتى خارج شدم صدقه دادم . اين صدقه نفعش براى من از علم نجوم تو بهتر بود.»(زندگانى حضرت امام جعفر صادق عليه السلام، ص: ۴۱)