نوشابه رژیمی، نوشیدنی بی ضرر یا عامل سرطان؟

نوشابه‌ها از جمله محصولات محبوب و پرمصرف در جوامع مدرن هستند. در طول سال‌ها، نوشیدن نوشابه‌های شیرین و با قند بالا برای بسیاری از افراد تبدیل به یک عادت شده است. اما با توجه به نگرانی‌های روزافزون درباره اثرات منفی قند و کالری بالا بر سلامتی، نوشابه‌های رژیمی به عنوان گزینه‌ای کم کالری و با قند کمتر در بازار عرضه شدند. اما نوشابه رژیمی چه تفاوتی با نوشابه‌های عادی دارد؟ آیا این نوشابه‌ها واقعا سرطان‌زا هستند؟ در این مقاله می‌توانید با فواید و مضرات نوشابه رژیمی و تفاوت آن با نوشابه‌های عادی بیشتر آشنا شوید.

نوشابه رژیمی چیست؟

نوشابه رژیمی نوعی نوشابه است که عمدتا بدون شکر یا با کمترین مقدار شکر تولید می‌شود. برخلاف نوشابه‌های عادی که معمولا سرشار از قند هستند، در نوشابه رژیمی از شیرین‌کننده‌های جایگزین‌ مانند آسپارتام، ساخارین (saccharin)، استویا (stevia) یا سوربیتول (sorbitol) استفاده می‌شود. این جایگزین‌ها کالری کمتری دارند و اثر قند بر سطح گلوکز خون را به‌طور موقت کاهش می‌دهند. زمانی که یک لیوان نوشابه انرژی زا، بدون قند یا زیرو و رژیمی مصرف می‌کنید، کالری کمتر و قند کمتری وارد بدن می‌شود و این موضوع موجب شده است تا این نوشیدنی‌ها محبوبیت بیشتری نسبت به نوشابه‌های معمولی داشته باشند.

نوشابه رژیمی چه مزیت‌هایی نسبت به نوشابه‌های معمولی دارد؟

برای اکثر ما خوردن یک وعده غذای خوشمزه با کنسرو ماهی تن و کیلکا  120 و 180 گرمی با یک لیوان نوشابه بسیار دلچسب‌تر خواهد بود. حقیقت این است که طعم نوشابه برای خیلی از ما آنقدر دلپذیر است که نمی‌توانیم به‌سادگی از آن دل بکنیم. در این شرایط جایگزین کردن نوشابه‌های رژیمی می‌تواند گزینه بهتری برای جلوگیری از افزایش قند و کالری‌های مصرفی باشد. در ادامه می‌توانید با مزیت‌های نوشابه رژیمی نسبت به نوشابه معمولی آشنا شوید.

• مدیریت وزن: نوشابه رژیمی به عنوان گزینه‌ای با کالری کمتر می‌تواند به مدیریت و کاهش وزن کمک کند. با جایگزینی نوشابه‌های قندی با نوشابه رژیمی، مصرف کالری در طول روز کاهش یافته و سطح قند خون بهتر کنترل می‌شود.
• کنترل دیابت: میزان قند نوشابه‌های رژیمی بسیار کمتر از نوشابه‌های معمولی است و از همین رو این نوشیدنی‌ها جایگزین مناسبی برای افراد دیابتی هستند.
• حفظ سلامت دندان‌ها: نوشابه رژیمی بدون قند است و در نتیجه ضرر کمتری بر سلامت دندان‌ها دارد. مصرف نوشابه‌ قندی می‌تواند منجر به رشد باکتری‌ها در دهان شود و پوسیدگی دندان‌ها را تشدید کند.

نوشابه رژیمی چه مضراتی دارد؟

هر چند نوشابه‌های رژیمی نسل جدید نوشابه‌ها هستند و ظاهرا سالم‌تر دیگر نوشابه‌ها به نظر می‌رسند، اما مصرف زیاد این نوشیدنی خوش‌طعم می‌تواند مضراتی جدی برای سلامت داشته باشد. در ادامه می‌توانید با مضرات نوشابه رژیمی آشنا شوید.

افزایش ریسک بیماری‌های قلبی

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بیش از حد نوشابه رژیمی می‌تواند باعث افزایش فشارخون، سطح کلسترول بد (LDL) و مقدار تری‌گلیسرید شود. این عوامل می‌توانند ریسک بیماری‌های قلبی را افزایش دهند.

اثرات منفی بر کلیه

مصرف مکرر نوشابه رژیمی ممکن است به افزایش خطر ابتلا به مشکلات کلیوی، مانند سنگ کلیه، منجر شود. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روزانه نوشابه‌های رژیمی باعث کاهش عملکرد کلیوی و افزایش احتمال سنگ کلیه می‌شود.

تحریک شدید قند خون

اگرچه نوشابه رژیمی میزان قند کمتری دارند، اما استفاده بیش از حد از آن می‌تواند باعث تحریک شدید قند خون شود و مشکلاتی جدی برای فرد ایجاد کند.

از بین بردن مینای دندان

هرچند نوشابه رژیمی مانند نوشابه‌های معمولی حاوی قند نیست، اما بسیار اسیدی است و اگر به‌طور منظم مقدار زیادی نوشابه رژیمی بنوشید، ممکن است آسیب جدی به مینای دندان شما وارد شود. نتایج یک مطالعه در مورد مضرات نوشابه رژیمی بر مینای دندان نشان می‌دهد که نوشابه معمولی و رژیمی به‌طور قابل‌توجهی بر زبری سطح مینای دندان تاثیر می‌گذارد و موجب فرسایش مینای دندان می‌شود. مطالعه دیگری نشان داد که نوشابه‌های معمولی و رژیمی به خاطر حالت اسیدی که دارند، به سطح مینای دندان آسیب وارد می‌کنند.

ابتلا به سردرد

برخی افراد با نوشیدن چندین وعده نوشابه رژیمی در روز به سردرد مبتلا می‌شوند. به نظر می‌رسد این موضوع مربوط به برخی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی مثل آسپارتام باشد که در نوشابه‌های رژیمی استفاده می‌شوند. طبق برخی تحقیقات، آسپارتام در صورت مصرف زیاد، عوارض جانبی متعددی دارد. از مهم‌ترین عوارض جانبی آسپارتام می‌توان به سردردهای میگرنی و تحریک‌پذیری اشاره کرد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که کافئین موجود در برخی نوشابه‌های رژیمی می‌تواند در برخی افراد موجب سردرد شود.

آیا نوشابه رژیمی سرطان‌زا است؟

تابه‌حال، هیچ مطالعه علمی سرطان‌زا بودن نوشابه‌های رژیمی را تایید نکرده است. با این حال برخی افراد نگران مواد شیرین‌کننده موجود در نوشابه رژیمی هستند و اظهار می‌کنند که این شیرین‌کننده‌ها ممکن است برای سلامتی مضر باشند. حقیقت این است که تاکنون تحقیقات زیادی در مورد شیرین‌کننده‌های مصنوعی جایگزین شکر انجام شده است و هیچ شواهد قطعی درباره ارتباط مستقیم بین مصرف این جایگزین‌ها و سرطان وجود ندارد. سازمان‌های مختلف، از جمله سازمان بهداشت جهانی (WHO) و اداره غذا و داروی ایالات‌متحده (FDA)، این جایگزین‌ها را به عنوان ماده‌های ایمن و قابل‌مصرف تایید کرده‌اند.

بهتر است مانند هر ماده غذایی دیگری از نوشابه‌های رژیمی نیز به اندازه استفاده کنید. اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید بهتر است قبل از مصرف این نوشیدنی‌ها با پزشک خود مشورت کنید.

سخن نهایی

نوشابه رژیمی در مقایسه با نوشابه‌های عادی میزان کالری و قند کمتری دارند و به همین دلیل برای کاهش وزن، کنترل دیابت و حفظ سلامت دندان‌ها گزینه بهتری هستند. تاکنون هیچ تحقیق علمی سرطان‌زا بودن این نوشیدنی‌ها را تایید نکرده است، با این حال، مصرف بیش از حد نوشابه رژیمی نیز می‌تواند مشکلاتی جدی برای سلامتی ایجاد کند. برای حفظ سلامتی، بهتر است از این نوشابه‌ها به اندازه استفاده کنید و از مصرف روزانه آن اجتناب کنید.